Η Εταιρεία για τον Ελληνισμό και τον Φιλελληνισμό οργανώνει για δύο συνεχή έτη, με αφορμή τον εορτασμό της 25ης Μαρτίου 2020 και της 25ης Μαρτίου 2021, σχολικό διαγωνισμό με θέμα: «H συνεισφορά των φιλελλήνων στην Ελλάδα και διεθνώς κατά την διάρκεια της Επανάστασης του 1821».
Στόχος της ΕΕΦ είναι να τιμήσει η Ελλάδα τους χιλιάδες επώνυμους και ανώνυμους αυτούς ανθρώπους που εμπνεύστηκαν από τον Ελληνικό πολιτισμό και πίστεψαν στον αγώνα των Ελλήνων για να απελευθερώσουν την Ελλάδα, και να χρησιμοποιήσουμε μία παράδοση φιλίας και συνεργασίας εκατοντάδων χρόνων που συνδέει τους λαούς μας, για να κτίσουμε γέφυρες φιλίας και καλλιέργειας συμμαχιών για το μέλλον.
Τα σχολεία που ενδιαφέρονται να συμμετάσχουν στον διαγωνισμό μπορούν να σχεδιάσουν εκδηλώσεις, θεατρικές παραστάσεις, συναυλίες και παρουσιάσεις κατά την διάρκεια της εορτής της 25ης Μαρτίου, στις οποίες θα αναφερθούν σε θέματα σχετικά με τον φιλελληνισμό και την δράση των φιλελλήνων στην Ελλάδα.
Οι εκδηλώσεις μπορούν να αναφέρονται σε ένα ή περισσότερα από τα παρακάτω θέματα, τα οποία παρατίθενται ενδεικτικά:
- Την επιστροφή στην κλασσική Ελλάδα και την γέννηση του Νεοκλασσικισμού και του Ρομαντισμού τον 18 και 19ο αιώνα στην Ευρώπη.
- Σε προσωπικότητες όπως ο Βινκελμαν, ο Μπαρτελεμύ, ο Γκουφιέ, η Σενιέ, ο Μυλερ, ο Ειρηναίος Θείρσιος, ο Φρήντριχ Χαίλντερλιν, ο Φρίντριχ Σίλερ, ο Πέρσι Σέλλεϋ, ο Λόρδος Βύρων, ο Σατωβριάνδος, Βίκτωρ Ουγκό, ο Λουδοβίκος Α΄ της Βαυαρίας, ο Τζωρτζ Κάνινγκ, ο Ιωάννης-Γαβριήλ Εϋνάρδος, ο Αλεξάντρ Πούσκιν, ο Ευγένιος Ντελακρουά, κλπ.
- Στη δράση των φιλελληνικών κομιτάτων στην Ευρώπη.
- Στην κάθοδο φιλελλήνων στην Ελλάδα, οι οποίοι πολέμησαν στο πλευρό των Ελλήνων, ενώ πολλοί από αυτούς πέθαναν ηρωικά, όπως Κάρολος Νόρμαν, Λόρδος Βύρων, Σαμουήλ Γκρίντλευ Χάου, Ιωάννης Ιάκωβος Μάγερ, Μπρούνο, Μαξίμ Ρεμπώ, Ολιβιέ Βουτιέ, Ιωσήφ Βαλέστ ή Βαλέστρα, Μιρτσιέφσκι, Τόμας Γκόρντον, Τζορτζ Φίνλεϊ, Καρλ Βίλχελμ φον Άιντεκ, Σαντόρε ντι Σανταρόζα, Αντρέα Ντάνια, Ταρέλα, Φρανκ Χέιστινγκς (Frank Hastings), Κάρολος Φαβιέρος (Charles Fabvier), Τζωρτζ Τζάρβις, Ρίτσαρντ Τσωρτς, Τζουζέππε Ροσαρόλλ, Χένρικ Νικολά Κρέιερ, Ιούλιος Μίλλιγκεν, Ερνστ Μάνγγελ, Ούγγρος μουσικός, Έρικ Τράιμπερ, Σερ Έντουαρντ Κόδριγκτον, κλπ.
- Στην Ναυμαχία στο Ναβαρίνο.
Η ΕΕΦ και τα στελέχη της είναι στη διάθεση των ενδιαφερομένων για να βοηθήσουν στην επιλογή πηγών και βιβλιογραφίας και στον σχεδιασμό των εκδηλώσεων.
Τα σχολεία που ενδιαφέρονται να συμμετάσχουν μπορούν να βιοντεοσκοπήσουν τις εκδηλώσεις τους και να μας στείλουν τα βίντεο στην ΕΕΦ μέχρι την 30 Απριλίου 2020, σε ηλεκτρονικό αρχείο με την χρήση της υπηρεσίας WETRANSFER.COM, στην διεύθυνση μας: info@eefshp.org
Οι τρείς πρώτοι νικητές του διαγωνισμού θα λάβουν ειδικό βραβείο, και δώρο έναν ηλεκτρονικό υπολογιστή και μία ετήσια σύνδεση στο internet.
Παράλληλα, ανάλογα με το σενάριο των εκδηλώσεων που θα επιλεγούν και την αρτιότητα της εργασίας, η ΕΕΦ μπορεί να καλέσει ορισμένα σχολεία να παρουσιάσουν το έργο τους σε ειδικές εκδηλώσεις, παρουσία ευρύτατου κοινού, εκπροσώπων της ΕΕΦ, απογόνων φιλελλήνων που ζουν σήμερα στην Ελλάδα και σε άλλες χώρες, και εκπροσώπων των χωρών καταγωγής των Φιλελλήνων που θα επιλέξετε να τιμήσετε.
Τέλος, η ΕΕΦ θα εξετάσει το ενδεχόμενο να οργανώσει κατά τη διάρκεια του 2021 εκδηλώσεις στο εξωτερικό όπου επιλεγμένα σχολεία θα μπορέσουν να συμμετάσχουν και να επαναλάβουν το έργο τους με την συμμετοχή σχολείων και οργανώσεων νέων από την χώρα καταγωγής των φιλελλήνων που θα επιλέξουν να τιμήσουν. Τα έξοδα θα αναλάβει η ΕΕΦ.
Παραμένουμε στη διάθεσή σας για κάθε συμπληρωματική πληροφορία και συνεργασία.
Με εκτίμηση
Ματούλα Τούντα
Τηλ. 6974 750361
Email: info@eefshp.org
Ακολουθεί ενδεικτική βιβλιογραφία.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Εισαγωγική βιβλιογραφία
Οι Φιλέλληνες
ΑΡΓΟΛΙΚΗ ΑΡΧΕΙΑΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ
- Ελληνική βιβλιογραφία
Άιδεκ Κάρολος, «Τα των Βαυαρών Φιλελλήνων εν Ελλάδι κατά τα έτη 1826-1829», Αρμονία, τ. 1 (1900) και τ. 2 (1901).
Άννινος Μπάμπης, Ιστορικά σημειώματα, εκδ. Εστία, Αθήνα 1925.
Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη Ιστορίας και Πολιτισμού, «Φαβιέρος Κάρολος (1782-1855)», διαθέσιμο στην ιστοσελίδα http://argolikivivliothiki.gr [πρόσβαση 18 Μαΐου 2017].
Αυγουστίνου Όλγα, Ιδανικά ταξίδια – Η Ελλάδα στη γαλλική ταξιδιωτική λογοτεχνία, 1550-1821, εκδ. ΜΙΕΤ, Αθήνα 2003.
Βερέμης Θάνος, Σκέψεις γύρω από τον Τακτικό Στρατό και το Σώμα των Ελλήνων αξιωματικών (1828-1935) [ανάτυπο από το Η πολιτική στη σύγχρονη Μεσόγειο, χ.ε., Αθήνα 1981].
Βήτας Αχιλλέας, Ο αμερικανικός φιλελληνισμός στην Ελληνική Επανάσταση, εκδ. Αμερικανικού Επιμορφωτικού Ινστιτούτου, Αθήνα 1960.
Βρετανοί Φιλέλληνες 1821-1971, εκδ. Βρετανικό Συμβούλιο, Αθήνα 1971.
Βυζάντιος Σ. Χρήστος, Ιστορία του Τακτικού Στρατού της Ελλάδος από της πρώτης συστάσεώς του κατά το 1821 μέχρι των 1832, εκδ. Κ. Ράλλης, Αθήνα 1837.
Ιστορία των κατά την Ελλην. Επανάστασιν εκστρατειών και μαχών και των μετά ταύτα συμβάντων, ων συμμετέσχεν ο Τακτικός Στρατός, από του 1821 μέχρι του 1833, εκδ. Κ. Αντωνιάδης, Αθήνα 1874.
Ιστορία των κατά την Ελλην. Επανάστασιν εκστρατειών και μαχών και των μετά ταύτα συμβάντων, ων συμμετέσχεν ο Τακτικός Στρατός, από του 1821 μέχρι του 1833, χ.ε., Αθήνα 1901.
Γατόπουλος Δημήτριος, Αλέξανδρος Υψηλάντης, ο εθνικός ήρως του Εικοσιένα, εκδ. Ελευθερουδάκης, Αθήνα 1940.
Γατόπουλος Δημήτριος, Ιωάννης Καποδίστριας, ο πρώτος Κυβερνήτης της Ελλάδος, εκδ. Δημητράκος, Αθήνα 1932.
Γεροζήσης Αθ. Τριαντάφυλλος, Το Σώμα των αξιωματικών και η θέση του στη σύγχρονη ελληνική κοινωνία, 1821-1975, τόμ. Α΄, εκδ. Δωδώνη, Αθήνα 1996.
Δημακόπουλος Δ. Γεώργιος, «Αι εφημερίδες Courrier d’Orient-Le Courrier de la Grèce», Δελτίον της ΙΕΕΕ, τ. 21 (1978), σσ. 469-497.
Δημακοπούλου Χαρίκλεια, Ο σαινσιμονιστής François Graillard περί των ελληνικών πολιτικών πραγμάτων – Παρατηρήσεις και προτάσεις [ανάτυπο από το Δελτίον της ΙΕΕΕ, τ. 22 (1979), σσ. 367-450].
Διαμαντής Κωνσταντίνος, Δημήτριος Υψηλάντης (1793-1832) – Μέρος Α΄: Πληρεξούσιος του Γεν. Επιτρόπου της Αρχής, χ.ε., Αθήνα 1966.
Δοκανάρης Ναπολέων, «Ο Γάλλος Φιλέλληνας Φραγκίσκος Γκραγιάρ και το μεγαλειώδες σχέδιό του για την οικονομική και πολιτιστική ανάπτυξη της μεταπελευθερωτικής Ελλάδας», Στρατιωτική Επιθεώρηση, Ιούλιος-Αύγουστος 1991, σσ. 73-84.
Δρούλια Λουκία, «Χρονολόγιο της Επανάστασης», στο Τραΐου Ελευθερία (επιμ.), Ο φιλελληνισμός στη Γαλλία, ένθετο Επτά Ημέρες, Καθημερινή (23 Μαρτίου 1997), σ. 4.
Εκατονταετηρίς Φαβιέρου, 1826-1926, εκδ. Εστία, Αθήνα 1927.
Ενεπεκίδης Κ. Πολυχρόνης, Ρήγας-Υψηλάντης-Καποδίστριας, εκδ. Εστία, Αθήνα 1965.
Ζούβας Παναγής, Η οργάνωσις Τακτικού Στρατού κατά τα πρώτα έτη της Επαναστάσεως του 1821, χ.ε., Αθήνα 1969.
Θεμελή-Κατηφόρη Δέσποινα, Το γαλλικό ενδιαφέρον για την Ελλάδα στην περίοδο του Καποδίστρια, 1828-1831, εκδ. Επικαιρότητα, Αθήνα 1985.
Θεοδωρίδης Δ. Τριαντάφυλλος, Η συμβολή των Βέλγων στον Αγώνα του 1821 – Επί την 150/ετηρίδι της ελληνικής εθνεγερσίας (1821-1971), εκδ. Ένωση Διπλωματούχων Πανεπιστημίων και Ανωτάτων Σχολών Βελγίου, Αθήνα 1972.
Καρατζάς Γεώργιος, «Ο Φιλέλλην Φαβιέρος και ο Τακτικός Στρατός επί Επαναστάσεως», περιοδικό Εστία, τ. 7, τεύχ. 159 (14 Ιανουαρίου 1879), σσ. 17-22.
Καρατζένης Φ. Δημήτριος, Η προς Ήπειρον εκστρατεία το 1822 και η Μάχη του Πέτα, χ.ε., Αθήνα 1980.
Καστάνης Ανδρέας, Η Στρατιωτική Σχολή των Ευελπίδων κατά τα πρώτα χρόνια της λειτουργίας της, 1828-1834, εκδ. Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 2000.
Καστρίτη Νατάσα, Η Ελλάδα του ’21 με τη ματιά των Φιλελλήνων – Γαλλική φιλελληνική παραγωγή από τις συλλογές του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου, εκδ. ΙΕΕΕ, Αθήνα 2006.
Κρεμμυδάς Βασίλης, «Ο Γαλλικός Στρατός στην Πελοπόννησο. Συμβολή στην ιστορία της Καποδιστριακής περιόδου», Πελοποννησιακά, τ. ΙΒ΄ (1976-1977), σσ. 75-102.
Λαζαρίδης Π. Κώστας, Ο Δάσκαλος του Γένους Γεώργιος Γεννάδιος (από τα Δολιανά), Ιωάννινα 1971 [Μικρή Ζαγοριακή Βιβλιοθήκη, αριθ. 7].
Λουκάτος Σπυρίδων, «Ιω. Καποδίστριας και Κάρ. Φαβιέρος», Μνημοσύνη, τ. 2 (1968-1969), σσ. 217-277.
Λούκος Κ. Χρήστος, Η αντιπολίτευση κατά του Κυβερνήτη Ιω. Καποδίστρια, 1828-1831, χ.ε., Αθήνα 1984.
Μαζαράκης Αινιάν Κ. Ιωάννης, Τα ελληνικά τυπογραφεία του Αγώνα, 1821-1827, εκδ. Εθνικό Ιστορικό Μουσείο, Αθήνα 2007.
Μακρυγιάννης [= Τριανταφύλλου Ιωάννης], Απομνημονεύματα, τ. Β΄, επιμέλεια: Γιάννης Βλαχογιάννης, εκδ. Βεργίνα, Αθήνα 1980.
Μελετόπουλος Α. Ιωάννης (επιμ.), Ο Ιωάννης Γαβριήλ Εϋνάρδος και ο φιλελληνισμός των Ελβετών, εκδ. Εθνικό Ιστορικό Μουσείο, Αθήνα 1963.
Μπαλωτή Ξένη, Μαιζών, ένας μεγάλος Φιλέλληνας – Η εκστρατεία του στην Πελοπόννησο, εκδ. Ελληνική Ευρωεκδοτική, Αθήνα 1993.
Ξηραδάκη-Φακιόλα Κούλα, Φιλελληνίδες – Η δράση των Φιλελληνίδων στην Επανάσταση, χ.ε., Αθήνα 1964.
«Ο φιλελληνισμός από το 1821 ως το 1823», Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, τ. ΙΒ΄: Η Ελληνική Επανάσταση και η ίδρυση του ελληνικού κράτους (1821-1832), εκδ. Εκδοτική Αθηνών, Αθήνα 1975, σσ. 314-323.
Παπαγεωργίου Στέφανος, Η στρατιωτική πολιτική του Καποδίστρια – Δομή, οργάνωση και λειτουργία του Στρατού Ξηράς της Καποδιστριακής περιόδου, εκδ. Εστία, Αθήνα 1986.
Παπαγεωργίου-Προβατά Ελισάβετ, «Εντυπώσεις από τον Μοριά στην αλληλογραφία μελών του γαλλικού εκστρατευτικού Σώματος υπό τον Maison», Ο περιηγητισμός στην Ελλάδα του 18ου και 19ου αιώνα [Πρακτικά Διεθνούς Συμποσίου, Αθήνα, 23-24 Νοεμβρίου 1995], εκδ. Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, σσ. 77-93.
Παπαδόπουλος Ι. Στέφανος, «Η οργάνωση του Στρατού της Δυτικής Στερεάς Ελλάδας επί Καποδίστρια», ανάτυπο από το περιοδικό Ελληνικά – Φιλολογικόν, ιστορικόν και λαογραφικόν περιοδικόν σύγγραμμα, τ. 18 (Θεσσαλονίκη 1964), σσ. 144-149.
Παπανικολάου-Κρίστενσεν Αριστέα, Το φιλελληνικό κίνημα στη Δανία, εκδ. ΙΕΕΕ, Αθήνα 2010.
Πουρναρόπουλος Κ. Γεώργιος, Ιατρική και ιατροί κατά την Εθνεγερσίαν, Αθήνα 1970 [ανάτυπο από το περιοδικό Νέα Εστία, έτος ΜΔ΄, τ. 88, τεύχ. 1.043 (Χριστούγεννα 1970), σσ. 212-226].
Προβατά Δέσποινα, Étienne-Marin Bailly (1796-1837) – Ένας σαινσιμονιστής στην επαναστατημένη Ελλάδα, εκδ. Σοκόλη, Αθήνα 2008.
Πρωτοψάλτης Εμμανουήλ, «Ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος και το έργον του κατά την Επανάστασιν του 1821», Αφιέρωμα εις τα 150 χρόνια από της Επαναστάσεως του 1821, εκδ. Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών, Θεσσαλονίκη 1971, [Εθνική Βιβλιοθήκη, τ. 31], σσ. 159-201.
Ρούσσος-Μηλιδώνης Ν. Μάρκος, «Auguste Hilarion Touret, 1797-1858», Ναυπλιακά Ανάλεκτα, τ. 7 (Ναύπλιο 2009), σσ. 233-235.
Γατόπουλος Δημήτριος, «Το μνημείο των Φιλελλήνων στο Ναύπλιο», Σύγχρονα Βήματα, τ. 68 (1988/1991), σσ. 224-254.
Σακκάς Γεώργιος, Ο Ιερός Λόχος, χ.ε., Αθήνα 1973.
Σιμόπουλος Κυριάκος, Πώς είδαν οι ξένοι την Ελλάδα του ’21 – Απομνημονεύματα, χρονικά, ημερολόγια, υπομνήματα, αλληλογραφία εθελοντών, διπλωματών, ειδικών απεσταλμένων, περιηγητών, πρακτόρων, κ.ά., τ. Α΄: 1821-1822, εκδ. Στάχυ, Αθήνα 1990.
Σπηλιάδης Νικόλαος, Απομνημονεύματα δια να χρησιμεύσωσιν εις την νέαν ελληνικήν ιστορίαν (1821-1843), τ. 1-2, εκδ. Παναγιώτου Φ. Χριστοπούλου, Αθήνα 1972.
Τράιμπερ Ερρίκος, Αναμνήσεις από την Ελλάδα, 1822-1828 – Ανέκδοτο χρονικό του Αγώνος, χ.ε., Αθήνα 1960.
Τραΐου Ελευθερία (επιμ.), Ο φιλελληνισμός στη Γαλλία, ένθετο Επτά Ημέρες, Καθημερινή (23 Μαρτίου 1997).
Φορνέζι Ερρίκος, Το μνημείον των Φιλελλήνων, εκδ. Χ. Κοσμαδάκης & σία, Αθήνα 1968 [Απομνημονεύματα αγωνιστών του ΄21, τ. 20].
Φωτόπουλος Χρήστος, Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων, 1828-1998 – Αφιέρωμα για τα 170 χρόνια από την ίδρυσή της, τ. Α΄, εκδ. 7ο ΕΓ/ΓΕΣ, Αθήνα 1998.
Χαλκουτσάκης Μ. Γιάννης, Η ιστορία της Αφροδίτης της Μήλου, χ.ε., Αθήνα 1988.
- Ξενόγλωσση βιβλιογραφία
Barau Denys, «La mobilisation des philhellènes en faveur de la Grèce, 1821-1829», Populations réfugiées. De l’exil au retour, επιμ. Luc Cambrézy – Véronique Lassailly-Jacob, εκδ. IRD, Paris 2001, [Colloques et Séminaires], σσ. 37-76.
Barth Wilhelm – Max Kehrig-Korn, Die Philhellenenzeit, von der Mitte des 18 Jahrhunderts bis zur Ermordung Kapodistrias am 9 Oktober 1831, εκδ. Hueber, Μόναχο 1960.
Brengeri, «Adventures of a foreigner in Greece», London Magazine, τ. 6 (Σεπτέμβριος-Δεκέμβριος 1826), σσ. 40-60.
Constitutions, loix, ordonnances des assemblées nationales des corps législatifs et du président de la Grèce, recueillies et traduites par ordre du gouvernement (1821-1832), εκδ. Imprimerie Royale, section particulière, Αθήνα 1835.
Dalleggio Eugène, Les Philhellènes et la guerre de l’Indépendance, lettres inédites de J. Orlando et A. Louriotis, εκδ. Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών, Αθήνα 1949.
De Bollmann Louis, Remarques sur l’état moral, politique et militaire de la Grèce, écrites sur les lieux, εκδ. Carnaud – Simonin, Μασσαλία 1822.
Driault Édouard – Michel Lhéritier, Histoire diplomatique de la Grèce, de 1821 à nos jours, τ. 1-2, εκδ. Presses Universitaires de France, Παρίσι 1925.
Droulia Loukia, Philhellénisme. Ouvrages inspirés par la guerre de l’indépendance grecque, 1821-1833. Répertoire bibliographique, εκδ. Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών/Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, Αθήνα 1974.
Debidour Antonin, Le général Fabvier, sa vie militaire et politique, εκδ. Plon-Nourrit et Cie, Παρίσι 1904.
Elliot Charles William James (επιμ.), Campaign of the Falieri and Piraeus in the year 1827, or Journal of a volunteer, being the personal account of Captain Thomas Douglas Whitcombe, εκδ. Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα, [Gennadeion Monographs, τ. 5], Πρίνστον 1992.
[Farrat Richard], Essai sur l’organisation d’une armée régulière en Grèce, et sur l’emploi des forces qui s’y trouvent présentement, εκδ. Anselin – Pochard – Delaunay, Libraire au Palais-Royal, Παρίσι 1829.
Fauriel Claude Charles, Chants populaires de la Grèce moderne, τ. Α΄-Β΄, εκδ. Firmin Didot père et fils, Παρίσι 1824-1825.
Lemaire Jean, «Autour d’Olivier Voutier», ανακοίνωση σε συνέδριο της Société Hyéroise d’Histoire et d’Archéologie (16 Νοεμβρίου 2010), διαθέσιμη στην ιστοσελίδα http://www.as-lashha.com/medias/files/2010-11-16-cf-jl-voutier.pdf [πρόσβαση 18 Μαΐου 2017].
Meletopoulos Al. Jean, «L’insurrection hellénique et le philhellénisme français depuis le Directoire et jusqu’à 1830», Messager d’Athènes-Le Progrès, 17 Μαΐου 1963, εκδ. Εθνικό Ιστορικό Μουσείο, Αθήνα 1963.
Mullié Charles, Biographie des célébrités militaires des armées de terre et de mer de 1789 à 1850, εκδ. Poignavant, Παρίσι [18…].
Pascallet Étienne [επιμ.], Notice historique sur M. le maréchal Marquis Maison – Extrait de la Revue générale biographique et nécrologique, εκδ. Breteau – Pichery, Παρίσι 1845.
Pellion Jean Pierre, La Grèce et les Capodistrias pendant l’occupation française de 1828 à 1834, εκδ. Librairie Militaire, Παρίσι 1855.
Persat Maurice, Mémoires du commandant Persat, 1806 à 1844, εκδ. Plon-Nourrit et Cie, Παρίσι 1910.
Pouqueville François Charles Hugues Laurent, Histoire de la Régénération de la Grèce – Comprenant le précis des évènements depuis 1740 jusqu’en 1824, τ. 5, εκδ. Firmin Didot père et fils, Παρίσι 1824.
Quérard Joseph-Marie, La France littéraire ou Dictionnaire bibliographique des savants, historiens et gens de lettres de la France, ainsi que des littérateurs étrangers qui ont écrit en français plus particulièrement pendant les XVIIIe et XIXe siècles, τ. 2: Dix-neuvième siècle, εκδ. Firmin Didot frères, Παρίσι 1836.
Raffenel Claude Denis, Histoire des événements de la Grèce, depuis les premiers troubles jusqu’à ce jour – Avec des notes critiques et topographiques sur le Péloponnèse et la Turquie et suivie d’une notice sur Constantinople, une carte du Théâtre de la guerre est jointe à l’ouvrage, εκδ. Dondey-Dupré père et fils, Παρίσι 1822.
Raffenel Claude Denis, Histoire des Grecs modernes, depuis la prise de Constantinople par Mohamet II jusqu’à ce jour, εκδ. Raymond, éditeur de la Bibliothèque du XIX siècle, Παρίσι 1825.
Raybaud Maxime, Mémoires sur la Grèce – Pour servir à l’histoire de la guerre de l’indépendance, τ. 1-2, εκδ. Tournachon-Molin, Παρίσι 1824.
St-Clair William, That Greece might still be free – The Philhellenes in the War of Independence, τ. 1, εκδ. Oxford University Press, Λονδίνο-Νέα Υόρκη 1972.
Veremis Thanos, Kapodistrias and the French. The formation of a Regular Greek Army, εκδ. The Center for European Studies, Graduate School and University Center, City, University of New York, Νέα Υόρκη 1979.
Voutier Olivier, Lettres sur la Grèce – Notes et chants populaires, extraits du portefeuille du colonel Voutier, εκδ. Firmin Didot père et fils – Ponthieu – Bossange frères – Delaunay, Παρίσι 1826.
Voutier Olivier, Mémoires du colonel Voutier sur la guerre actuelle des grecs, εκδ. Bossange frères, Παρίσι 1823.
