Ονόματα ανθρώπων και τοπωνύμια που πρωταγωνίστησαν κατά τη διάρκεια της Επανάστασης του 1821.
Υπάρχουν 32 ονομασίες σε αυτόν τον κατάλογο ξεκινώντας με το επιλεγμένο γράμμα.
Βαλαβάνης Εμμανουήλ
Αγωνιστής του 1821 από τα Ψαρά. Φιλικός. Με το σκάφος του ''Θεμιστοκλής'' πήρε μέρος σε πολλές ναυτικές επιχειρήσεις.
Βαλτέτσι
Κοινότητα της επαρχίας Μαντινείας του νομού Αρκαδίας. Είναι γνωστό από τη νίκη των Ελλήνων υπό τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη εναντίον των Τούρκων στις 12 και 13 Μαΐου 1821, που προετοίμασε την άλωση της Τριπολιτσάς.
Βαλτινοί
Οικογένεια αγωνιστών από τους Χαλκιόπουλους του Βάλτου της Ακαρνανίας. Διακρίθηκαν κατά τους προεπαναστατικούς χρόνους και κατά την Επανάσταση του 1821.
Βάλτος
Επαρχία του νομού Αιτωλ/νίας με πρωτεύουσα την Αμφιλοχία. Πριν από την κήρυξη του Αγώνα του 1821 ήταν ορμητήριο κλεφτών και αρματολών.
Βάμβας Νεόφυτος (1770-1855)
Διδάσκαλος του Γένους και περίφημος κληρικός από τη Χίο. Μέλος της Φιλικής Εταιρείας, πήρε μέρος στον Αγώνα ενθουσιάζοντας με τις ομιλίες του τους αγωνιστές ή συμβιβάζοντας τις διενέξεις τους.
Βαρβάκης Ιωάννης (1747-1825)
Εθνικός ευεργέτης από τα Ψαρά ή από το Αϊβαλί της Μ. Ασίας. Διέθεσε μεγάλα ποσά για τον Αγώνα του 1821. κατέβηκε στην Ελλάδα το 1825, αλλά κατά την επιστροφή του στη Ρωσία αρρώστησε και πέθανε στη Ζάκυνθο.
Βαρβιτσιώτης Πέτρος
Φιλικός και αγωνιστής του 1821 από τη Βαρβίτσα Λακωνίας. Διακρίθηκε στις μάχες Βαλτετσίου και Δολιανών, στην κατάληψη του φρουρίου του Άργους. Πήρε μέρος στην εκστρατεία του Καραϊσκάκη στην Αττική.
Βάρβογλης
Επώνυμο ιστορικής οικογένειας της Πελοποννήσου με καταγωγή από τις Σέρρες. Ο Γεώργιος Γ. Βάρβογλης (1770-1826) μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία και έδρασε στην Επανάσταση του 1821 ως στρατιωτικός και πολιτικός. Ο Παναγιώτης Γ. Βάρβογλης (1799-1870) μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία και με την κήρυξη της Επανάστασης ήλθε στην Ελλάδα και εργάστηκε για τον Αγώνα.
Βαρδουλάκης Μανούσος
Οπλαρχηγός από τα Σφακιά της Κρήτης. Κατά την Επανάσταση του 1821 ύψωσε την ελληνική σημαία στο Λουτρό ως αρχηγός των Σφακιανών.
Βαρνακιώτης Γεώργιος (1780-1842)
Αρματολός του Ξηρομέρου από το χωριό Βάρνακας, περίεργη και αμφιλεγόμενη προσωπικότητα. Το Μάιο του 1821 ύψωσε πρώτος τη σημαία της Επανάστασης στη Δυτ. Ελλάδα και πολιόρκησε και κατέλαβε το Βραχώρι (Αγρίνιο).
Βασιλάδι
Ιστορική νησίδα στην ανατολική είσοδο της λιμνοθάλασσας του Μεσολογγίου, μεγάλης στρατηγικής σημασίας για την άμυνά του, επειδή επέτρεπε τον ανεφοδιασμό της πόλης από τη θάλασσα. Μετά από σφοδρές μάχες οι Τούρκοι το κατέλαβαν το 1826, πράγμα που απέβη μοιραίο για το Μεσολόγγι. Το 1827 ο πλοίαρχος Άστιγξ το ανακατέλαβε.
Βασίλειος Πετιμεζάς (1785-1872)
Ήταν αγωνιστής του 1821 και πολιτικός. Γεννήθηκε στα Σουδενά Καλαβρύτων και ήταν γιος του αρματωλού Αθανασίου, γόνου της ιστορικής οικογένειας των Πετιμεζάδων. Το 1804 κατέφυγε στη Ζάκυνθο ύστερα από την δολοφονία του πατέρα του και κατατάχθηκε στον ρωσικό στρατό. Μυήθηκε στην Φιλική Εταιρία και ανέλαβε τη μύηση του Οδυσσέα Ανδρούτσου στη Στερεά Ελλάδα. Παρέστη στην Αγία Λαύρα κατά τη κήρυξη της επανάστασης την 25 Μαρτίου, γεγονός που αναφέρεται στην αυτοβιογραφία του και σε τιμητικά επικήδεια ψηφίσματα του Ηγουμενοσυμβουλίου της Αγίας Λαύρας και του τότε Δημάρχου Καλαβρύτων όπου αναφέρουν ότι πρώτος με τον επίσκοπο Γερμανό και τον Ζαΐμη ύψωσε τη σημαία της επανάστασης. Την παρουσία του Βασ. Πετιμεζά στα Καλάβρυτα μαζί με τον αδελφό του Νικόλαο και άλλους οπλαρχηγούς κατά την πολιορκία των εκεί Τούρκων αναφέρει και ο Σπηλιάδης. Στη συνέχεια ο Πετιμεζάς λαμβάνοντας το βαθμό του στρατηγού μετείχε του Αγώνα κατά του Δράμαλη, όπου και συμμετείχε σε πολλές μάχες στην Πελοπόννησο. Ο Βασίλειος Πετμεζάς εκλέχτηκε αργότερα βουλευτής, γερουσιαστής, αντιπρόσωπος της επαρχίας Καλαβρύτων στις διάφορες εθνοσυνελεύσεις και μετά την απελευθέρωση συνέχισε βουλευτής και γερουσιαστής ενώ προς το τέλος της ζωής του έλαβε τον τίτλο του επίτιμου υπασπιστή του βασιλέα Γεωργίου Α΄. Ο Γκολφίνος Πετιμεζάς ήταν αγωνιστής του ΄21.
Βασιλείου Μελέτης ή Χατζημελέτης (1776 περ. - 1826)
Οπλαρχηγός, αγωνιστής του 1821 και φιλικός από τη Χασιά Αττικής, με μεγάλη οργανωτική ικανότητα και στρατιωτικές αρετές.
Βασιλικά
Τοποθεσία της Λοκρίδας στο όρος Καλλίδρομο και ομώνυμο χωριό. Εκεί έγινε τον Αύγουστο του 1821 μεγάλη ανάμεσα στους Έλληνες υπό τους Δυοβουνιώτη, Πανουργιά, Γκούρα κ.ά. και τους Τούρκους, όπου οι Έλληνες νίκησαν και η νίκη αυτή συνέτεινε στην πτώση της Τριπολιτσάς μετά από ένα μήνα.
Βατσαξής Ιωάννης (1778-1841)
Υδραίος ναυτικός, πλοίαρχος του βρικίου ''Κίμων'', με το οποίο πήρε μέρος στον Αγώνα μαζί με τους γιους τους Δημήτριο και Αντώνιο.
Βέικος Λάμπρος (+1827)
Σουλιώτης οπλαρχηγός και αγωνιστής του 1821, γιος του επίσης οπλαρχηγού Φώτου Βεΐκου (Ζάρμπα). Σκοτώθηκε στη μάχη του Αναλάτου, μία ημέρα μετά το θάνατο του Γ. Καραϊσκάκη.
Βερανζέρος Πέτρος-Ιωάννης (Beranger, 1780-1857)
Γάλλος ποιητής από το Παρίσι και θερμός φιλέλληνας. Έγραψε ενθουσιώδη ποιήματα εξυμνώντας τα κατορθώματα των αγωνιστών του 1821.
Βέρβαινα
Ορεινό χωριό της Κυνουρίας (ν. Αρκαδίας) σε υψόμετρο 1160. Με την έναρξη της Επανάστασης του 1821 οργανώθηκε εκεί στρατόπεδο στο οποίο προσήλθαν πολλοί οπλαρχηγοί καθώς και ο Δημήτριος Υψηλάντης. Το στρατόπεδο συνέβαλε πολύ στην άλωση της Τριπολιτσάς.
Βέργα
Ονομασία πρόχειρης οχύρωσης κοντά στα παλαιά όρια της Μάνης με τη Μεσσηνία. Εκεί δόθηκε το 1826 μάχη ανάμεσα στις δυνάμεις του Ιμπραήμ και τους Έλληνες υπό τους Μαυρομιχαλαίους, όπου νικήθηκαν οι Αιγύπτιοι και έτσι ο Ιμπραήμ δεν μπόρεσε να καταλάβει τη Μάνη.
Βιέννας Ιωάννης
Αγωνιστής του 1821, από τη Σαλαμίνα. Μαζί με τον Αναγνώστη Μπιρμπίλη ήταν αρχηγός των Σαλαμινίων κατά την πολιορκία της Ακρόπολης το 1822.
Βλάσσης Θεόδωρος (Θεοδωράκης)
Αγωνιστής του 1821, φιλικός και πολιτικός από το Άργος. Πήρε μέρος στην Α΄ Εθνοσυνέλευση της Επιδαύρου και το 1822 έγινε ο πρώτος Μινίστρος του Δικαίου (υπουργός Δικαιοσύνης).
Βλασσόπουλος Ιωάννης (1741-1836)
Φιλικός από την Ιθάκη, αξιωματικός του ρωσικού στρατού. Πρόσφερε μεγάλες υπηρεσίες τόσο κατά την προπαρασκευή της Επανάστασης όσο και μετά. Πέθανε στο Ναύπλιο.
Βλαχόπουλος Αλέξιος (Αλεξάκης, 1787-1865)
Στρατιωτικός και πολιτικός από την Πρέβεζα. Φιλικός. Το 1821 ύψωσε τη σημαία της Επανάστασης στη Στερεά Ελλάδα. Πήρε μέρος στην πολιορκία του Αγρινίου και σε άλλες μάχες.
Βόδας Μιχαήλ
Προσωνύμιο του Μιχαήλ Σούτσου (1784-1864), μεγάλου διερμηνέα της Πύλης, μέλους του ιδιαιτέρου συμβουλίου του Σουλτάνου Μαχμούτ Β΄ και ηγεμόνα της Μολδαβίας (1819-1821). Μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία την οποία ενίσχυσε οικονομικά.
Βούλγαρης Δημήτριος (1802-1877)
Υδραίος πολιτικός. Πήρε μέρος σε διάφορες αποστολές κατά τη διάρκεια του Αγώνα και ήταν πληρεξούσιος της Ύδρας σε πολλές Εθνοσυνελεύσεις.
Βούρβαχης Διονύσιος (Ζαννής 1787-1827)
Ελληνογάλλος στρατιωτικός, αγωνιστής του 1821. Έλαβε μέρος σε πολλές μάχες και σκοτώθηκε στο Καματερό Αττικής σε μάχη εναντίον του Κιουταχή.
Βουτιέ Ολιβιέ (Voutier, 1796-;)
Γάλλος φιλέλληνας ειδικός στο πυροβολικό. Ανακάλυψε στη Μήλο το άγαλμα της Αφροδίτης και το έστειλε στη Γαλλία. Ήταν υπασπιστής του Μαυροκορδάτου στο Πέτα (1822). Πήρε μέρος σε πολλές μάχες, στης Τριπολιτσάς, κ.λπ.
Βρατσάνος Δημήτριος (+1824)
Δημογέροντας των Ψαρών από παλιά ιστορική οικογένεια. Όταν οι Τούρκοι κατέλαβαν τα Ψαρά (Ιούλιος 1824) κλείστηκε μαζί με το γιο του σε ένα μικρό φρούριο στο Παλαιόκαστρο, έβαλε φωτιά στην πυριτιδαποθήκη και ανατινάχθηκε μαζί με τους συμπολεμιστές του και 2000 περίπου Τούρκους.
Βρυζάκης Θεόδωρος (1814-1878)
Ζωγράφος από τη Θήβα. Ζωγράφισε κυρίως πρόσωπα και σκηνές από τον Αγώνα του 1821, ονομάστηκε ''ο ζωγράφος της Επανάστασης''.
Βυζάντιος Χρήστος (1805-1877)
Αξιωματικός του πυροβολικού από την Κωνσταντινούπολη και συγγραφέας στρατιωτικών έργων. Πήρε μέρος στον Αγώνα του 1821 και πολέμησε με το Φαβιέρο στην Ακρόπολη (1826-1827).
Βύρων
Εξελληνισμένος τύπος του ονόματος του λόρδου Γεωργίου Γκόρντον Νόελ Μπάυρον (Byron, 1788-1824), Άγγλου ρομαντικού ποιητή και μεγάλου φιλέλληνα. Εγκαταστάθηκε στο Μεσολόγγι και άρχισε να οργανώνει στρατιωτικά σώματα με δικά του έξοδα. Πέθανε στις 19 Απριλίου 1824 στο Μεσολόγγι μέσα σε γενικό πένθος.