O Γερμανός αρχιτέκτων και σχεδιαστής Ludwig Lange γεννήθηκε στις 22 Μαρτίου 1808 στο Darmstadt. Ο πατέρας του, Christian Friedrich (1759–1840), ήταν υπάλληλος δικαστηρίου. O Ludwig είχε δύο νεότερους αδελφούς με τους οποίους συνεργαζόταν. Είχαν ακολουθήσει και αυτοί καλλιτεχνικό δρόμο. Ο Gustav Georg έγινε ζωγράφος της βασιλικής Αυλής και ο Julius τοπιογράφος.
Νεαρός ακόμα, ο Ludwig Lange εγκατέλειψε πρόωρα το Γυμνάσιο, και μεταξύ 1823 και 1826, μαθήτευσε κοντά στον αρχιτέκτονα και πολιτικό Georg August Lerch (1792-1857). Κατόπιν σπούδασε στο Πανεπιστήμιο του Gießen και συνεργάστηκε με τον αρχιτέκτονα Georg Moller (1784-1852). Από το 1830 έζησε στο Μόναχο, και ξεκίνησε με τους αδελφούς του να πειραματίζεται με προοπτικά σχέδια και αποτυπώσεις κτηρίων και μνημείων, δραστηριότητα που θα συνεχίσει και τελειοποιήσει τις επόμενες δεκαετίες. Το έργο του ξεχωρίζει τόσο για το ζωγραφικό του ταλέντο, όσο και για την εξαίρετη αντίληψη του χώρου που διέθετε ως αρχιτέκτων.
Σημαντική γνωριμία στη ζωή του υπήρξε εκείνη με τον ζωγράφο και τοπιογράφο Carl Rottmann (1797-1850), στο Μόναχο. Μαθήτευσε κοντά του μεταξύ των ετών 1830 και 1834 και ανέπτυξε μία φιλική σχέση μαζί του. Όταν ο Λουδοβίκος Α’ ανέθεσε στον Rottmann να ταξιδέψει στην Ελλάδα (1834) για να εμπλουτίσει το ρεπερτόριο των θεμάτων του και να ολοκληρώσει μία σειρά με ελληνικά έργα, ο μαθητής του Ludwig Lange, τον συνόδευσε. Στη διάρκεια του δύσκολου αυτού ταξιδιού, ο Lange υπήρξε πολύτιμος σύμβουλος του Rottmann σε ό,τι αφορούσε τα αρχιτεκτονικά του σχέδια. Βασισμένος στις εμπειρίες που αποκόμισε στην Ελλάδα έγραψε το έργο «Reiseberichte aus Griechenland» (Ταξιδιωτικές ανταποκρίσεις από την Ελλάδα, 1835).
Πέραν όμως της συμπόρευσης του με τον δάσκαλό του, ο Lange διακρίθηκε για το δικό του ταλέντο στην Ελλάδα. Ο βασιλέας Όθων τον διόρισε «Εμπειρογνώμονα πολιτικό μηχανικό» (Baurat), αφού ο Lange παρουσίασε την αρχιτεκτονική του πρόταση για τη δημιουργία μίας «Εκκλησίας του Σωτήρος» (Erlöserkirche). Το σχέδιο δεν υλοποιήθηκε λόγω οικονομικών δυσχερειών. Σχεδίασε και άλλα, σημαντικά κτήρια για τη νέα πρωτεύουσα του ελληνικού κράτους. Σε εκείνον ανήκει η αρχική πρόταση για τον σχεδιασμό του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, στην οποία όμως παρενέβησαν οι αρχιτέκτονες που ολοκλήρωσαν το έργο, δηλαδή οι Ernst Ziller, Παναγής Κάλκος και Αρμόδιος Βλάχος. Επίσης στη βάση των δικών του σχεδίων υλοποιήθηκε το νεοϊδρυθέν βασιλικό Γυμνάσιο των Αθηνών, στο οποίο μάλιστα δίδαξε Σχέδιο από το 1835. Η πρότασή του για ανέγερση των βασιλικών ανακτόρων στους πρόποδες του Λυκαβηττού δεν επελέγη ως η κατάλληλη λύση.
Στη διάρκεια της παραμονής του στην Ελλάδα δημιούργησε πλήθος σχεδίων και υδατογραφιών, τις οποίες αργότερα επεξεργάστηκε ως ελαιογραφίες. Από τις ζωγραφικές μελέτες που δημιούργησε σώζονται περίπου 150. Τα έργα του αυτά κέρδισαν την εκτίμηση συναδέλφων του, όπως του Karl Friedrich Schinkel (1781-1841). Όπως και ο δάσκαλός του ο Rottmann, ο Lange δημιούργησε τοπιογραφίες από τα ιστορικά μέρη τα οποία επισκέφθηκε (τη Σικυώνα, την Κόρινθο, την Αθήνα και το αρχαίο επίνειό της, τον Πειραιά). Σε κάποιο μεταγενέστερο ταξίδι του στην Ελλάδα, αναφέρεται ότι επισκέφθηκε και την Ύδρα και τις Κυκλάδες μαζί με τον συγγραφέα Ludwig Steub (1812-1888).
Τα έργα του διακρίνουν ρεαλισμός, ακρίβεια, και η επιτυχής προοπτική απόδοση τόπων και κτηρίων. Δεν συνήθιζε την αναγωγή σε ιστορικά ή ρομαντικά στοιχεία. Στην υδατογραφία του ωστόσο, «H Aκρόπολη των Αθηνών την εποχή του Περικλή» (Die Akropolis von Athen zur Zeit des Perikles, 1835), απέδωσε μία ιδεατή ανακατασκευή της αρχαίας Ακρόπολης – όχι τη σύγχρονη εικόνα του λόφου της.
H Aκρόπολη των Αθηνών την εποχή του Περικλή, 1835
Επίσης επιχείρησε μία απόδοση της σύγχρονής του Αθήνας στην ακουαρέλα του «Η Αθήνα και η Ακρόπολη από βορειοδυτικά» (Athen und die Akropolis von Nordwesten, 1836), αν και είναι πιθανόν ότι ο ζωγράφος δεν αποτύπωσε με απόλυτη πιστότητα το τοπίο που αντίκρυζε.
Η Αθήνα και η Ακρόπολη από βορειοδυτικά, 1836
Η ελαιογραφία του «Είσοδος ελεύθερης Αθήνας», μεταφέρει και πάλι την αγάπη του για την κλασική Ελλάδα, απεικονίζοντας την περιοχή στην οποία βρισκόταν η ελληνική και η ρωμαϊκή αγορά στην αρχαιότητα. Το έργο αυτό ολοκλήρωσε ο Lange το 1838, μετά την επάνοδό του στο Μόναχο.
«Είσοδος ελεύθερης Αθήνας», 1838
Από το 1839 και μετά ο Lange εργάστηκε για διάφορα έργα που του ανέθεσε ο Λουδοβίκος Α, ενώ από το 1847 και εξής ανέλαβε την έδρα Αρχιτεκτονικής της Βασιλικής Ακαδημίας του Μονάχου. Ταξίδευσε στη Γερμανία και δημιούργησε διάφορα σχέδια από διακεκριμένες πόλεις της Γερμανίας, τα οποία δημοσιεύθηκαν σε εκδόσεις για την αρχιτεκτονική. Παράλληλα, σχεδίασε ορισμένες βινιέτες με σκηνές του αθηναϊκού τοπίου για το «Πανόραμα των Αθηνών» (Μόναχο, 1841) του ζωγράφου Ferdinand Stademann (1791-1873), ο οποίος είχε επίσης επισκεφθεί την Ελλάδα με παρότρυνση του Λουδοβίκου Α´. Ο Lange δημιούργησε πολλά αρχιτεκτονικά σχέδια, μεταξύ άλλων για ένα «παλάτι για τον διάδοχο του θρόνου» στο Μόναχο (Kronprinz-Palais, 1845) και για τη Νicolaikirche (Ναός Αγίου Νικολάου) στο Αμβούργο. Το διάσημο Μουσείο Καλών Τεχνών στη Λειψία έχει χτισθεί σύμφωνα με σχέδια του Ludwig Lange. Το 1858 εκδόθηκε στο Μόναχο το έργο «Die griechischen Landschaftsgemälde von Karl Rottmann in der neuen königlichen Pinakothek zu München» (Οι ελληνικές τοπιογραφίες του Karl Rottmann στη νέα βασιλική πινακοθήκη του Μονάχου), στο οποίο ο Lange περιγράφει τα έργα του δασκάλου του.
Ο Ludwig Lange πέθανε στις 31 Μαρτίου 1868 στο Mόναχο, όπου βρίσκεται σήμερα ο τάφος του. Η κυκλοφορία των έργων του στην Ευρώπη βοήθησε στην προβολή της εικόνας της Ελλάδας εκτός των συνόρων της.
Η ΕΕΦ τιμά τον Φιλέλληνα αρχιτέκτονα και ζωγράφο, Ludwig Lange, ο οποίος έθεσε τη βάση για τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, και δημιούργησε πλήθος έργων με θέμα την Ελλάδα, μεταφέροντας την εικόνα της στο εξωτερικό.
Πηγές και Βιβλιογραφία
- Fuhrmeister, Christian; Jooss, Birgit (Hrsg.), Isar/Athen Griechische Künstler in München – Deutsche Künstler in Griechenland, Μόναχο
- Καγιαδάκη, Μαρία, Οι ζωγράφοι Γεώργιος και Φίλιππος Μαργαρίτης. Τα πρώτα καλλιτεχνικά εργαστήρια στην Αθήνα του 19ου αιώνα. Διδακτορική διατριβή, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, 2008.
