Ιστορικά ονόματα της
Επανάστασης του 1821

Ελβετός γιατρός και φιλέλληνας από τη Ζυρίχη. Το 1823 κατέβηκε στο Μεσολόγγι και ίδρυσε νοσοκομείο. Παντρεύτηκε Ελληνίδα. Πολέμησε στο Μεσολόγγι και σκοτώθηκε στην Έξοδο (10 Απριλίου 1826).

Αγωνιστής και πολιτικός από τον Αστακό. Φιλικός, έδρασε στη Δυτική Ελλάδα. Το 1827 ήταν πληρεξούσιος στην Εθνοσυνέλευση της Τροιζήνας.

Γάλλος στρατάρχης από το Επιναί. Διακρίθηκε στους Ναπολεόντειους πολέμους. Το 1828 στάλθηκε στην Πελοπόννησο με σκοπό να εκδιώξει τον Ιμπραήμ από εκεί, πράγμα που το πέτυχε.

Αγωνιστής του 1821 από το Μεσολόγγι και συγκεκριμένα από το χωριό Γαβαλού. Το Μάιο του 1821 κατέλαβε το Μεσολόγγι και το Αιτωλικό και πήρε μέρος στην άλωση του Αγρινίου. Το 1823 έγινε στρατηγός.

Αγωνιστής και πολιτικός από τη Δωρίδα (Αβορίτι), ένας από τους επιφανέστερους ηγέτες της Επανάστασης του 1821. Φιλικός, έλαβε μέρος σε πολλές μάχες. Το 1823 συνεργαζόμενος με το σώμα του Νικηταρά συμμετείχε σε μια σειρά στρατιωτικών επιχειρήσεων στη Στερεά Ελλάδα. Το 1825 υπερασπίστηκε το Νεόκαστρο από τον Ιμπραήμ έως τη πτώση του. Στις 13 Ιουνίου 1825, μαζί με το Δημήτριο Υψηλάντη, αντιμετώπισε με μεγάλη επιτυχία τους Τούρκους στους Μύλους της Αργολίδας και τους ανάγκασε να υποχωρήσουν σώζοντας την επανάσταση στην Πελοπόννησο. Συμμετείχε επίσης στην πολιορκία της Ακρόπολης. Έγραψε "Απομνημονεύματα".

Ηπειρώτης φιλικός και αγωνιστής του 1821 από παλιά οικογένεια οπλαρχηγών και αρματολών. Πήρε μέρος σε πολλές μάχες επικεφαλής των Σουλιωτών.

Αγωνιστής του 1821 από τη Δρέμισα Παρνασσίδας. Πολέμησε στο Χάνι της Γραβιάς και στη μάχη των Βασιλικών, όπου κυρίευσε τουρκική σημαία.

Χωριό στην επαρχία Πυλίας του νομού Μεσσηνίας, υψόμετρο 580 μ. Στις 20 Μαΐου 1825 έγινε εκεί η περίφημη μάχη μεταξύ των 500 πολεμιστών του Παπαφλέσσα και των 3000 στρατιωτών του Ιμπραήμ.

Κρητικός οπλαρχηγός από το Νίμπρο Σφακίων. Φιλικός και αρχηγός της Δυτ. Κρήτης κατά την Επανάσταση του 1821.

Μουσικοσυνθέτης από την Κέρκυρα, μελοποίησε τον ''Ύμνο εις την Ελευθερίαν'' του Σολωμού, οι δύο πρώτες στροφές του οποίου καθιερώθηκαν ως ο Εθνικός μας Ύμνος.

Αθηναίος αγωνιστής. Συνελήφθη από στρατιώτες του Ομέρ Βρυώνη ενώ έφευγε από την Αθήνα για τον Πειραιά και υπέστη μαρτυρικό θάνατο με ανασκολοπισμό στις 20 Ιουλίου 1821.

Ζακυνθινός πολιτικός και επαναστάτης. Φιλικός.

Κρητικός οπλαρχηγός που έγινε περίφημος για τη γενναιότητά του. Πήρε μέρος σε όλες τις επαναστάσεις που έγιναν στην Κρήτη από το 1821 ως το 1866.

Πυρπολητής από την Ύδρα, έλαβε μέρος στις ναυμαχίες του Γέροντα, της Άνδρου, της Σάμου, του Μεσολογγίου κ.λπ.

Πυρπολητής από τις Σπέτσες, πήρε μέρος σε πολλές επιχειρήσεις του Αγώνα.

Αγωνιστής του 1821, περιώνυμος για την ανδρεία και την τόλμη του, ηπειρωτικής καταγωγής. Πήρε μέρος σε 36 μάχες.

Ηρωίδα της Ελληνικής Επανάστασης του 1821. Γεννήθηκε στην Τεργέστη. Πήρε μέρος στην εκστρατεία εναντίον των Τούρκων της Καρύστου και πολέμησε στο Πήλιο εναντίον του Σελίμ πασά, και στη Φθιώτιδα.

Πολιτικός. Ήρθε στην Ελλάδα το 1821. Ανέλαβε τη διοίκηση του Αγώνα στη Δυτική Στερεά. Πολέμησε στη μάχη του Πέτα, στην πολιορκία του Μεσολογγίου και εναντίον του Ιμπραήμ στην Πελοπόννησο.

Μεγάλη και επιφανής οικογένεια της Ακαρνανίας, πολλά μέλη της οποίας διακρίθηκαν πριν και κατά την Επανάσταση του 1821 ως πολιτικοί και στρατιωτικοί.

Μεγάλη οικογένεια από τη Μάνη. Πολλά μέλη της διέπρεψαν στον Αγώνα του 1821.

Ηγέτης της Επανάστασης, φιλικός. Οπλαρχηγός και πολιτικός. Ήταν γόνος της ιστορικής μανιάτικης οικογένειας των Μαυρομιχαλαίων, τελευταίος Μπέης της Μάνης, οπλαρχηγός του 1821, αναδειχθείς "αρχιστράτηγος των σπαρτιατικών δυνάμεων" και πρωθυπουργός της Ελλάδας από τη θέση του προέδρου του Εκτελεστικού Σώματος του ελληνικού κράτους. Στις 17 Μαρτίου του 1821 υψώνοντας το λάβαρο του Αγώνα στην Αρεόπολη τεθείς επικεφαλής πέντε χιλιάδων Μανιατών προχώρησε μαζί με άλλους οπλαρχηγούς στην απελευθέρωση της Καλαμάτας. Στις 25 Μαρτίου ο Πετρόμπεης συγκρότησε την Μεσσηνιακή Γερουσία, με πρόεδρο τον ίδιο όπου και εκδίδει την ιστορική διακήρυξη (Προειδοποίηση) προς τις Ευρωπαϊκές Αυλές, την οποία υπέγραψαν ο ίδιος ως αρχιστράτηγος, και όλα τα μέλη της Γερουσίας. Δύο μήνες αργότερα συμμετέχοντας στη Συνέλευση των Καλτεζών εκλέχτηκε πρόεδρος της Πελοποννησιακής Γερουσίας. Στην Α' Εθνοσυνέλευση της Επιδαύρου εκλέχτηκε αντιπρόεδρος του Βουλευτικού, ενώ κατά τη διάρκεια της Επανάστασης διετέλεσε πρόεδρος της Β' Εθνοσυνέλευσης (1823), πρόεδρος του Βουλευτικού (1823), πρόεδρος του Εκτελεστικού (1823), μέλος της Διοικητικής Επιτροπής της Ελλάδος και μέλος του νομοτελεστικού στην Εθνοσυνέλευση του Άστρους. Αλλά και στον στρατιωτικό τομέα η δράση του ήταν αξιόλογη. Πήρε μέρος στην Άλωση της Τριπολιτσάς, της Καλαμάτας και του Άργους, καθώς και στην άμυνα του Μεσολογγίου. Επίσης, σημαντικό ρόλο διαδραμάτισε και στην άμυνα της Μάνης από την επίθεση των Τουρκοαιγυπτίων και συγκεκριμένα του Ιμπραήμ. Κατά τη διάρκεια του Απελευθερωτικού Αγώνα δύο γιοι του Πετρόμπεη σκοτώθηκαν σε μάχες, οι Ηλίας και Ιωάννης Μαυρομιχάλης.

Καταστρεπτική για τους Έλληνες μάχη που έγινε στην περιοχή Αναλάτου την Κυριακή 24 Απριλίου 1827.

Μεγάλη ιστορική Μονή της Πελοποννήσου στην περιφέρεια των Καλαβρύτων. Στην Επανάσταση του 1821 έγινε κέντρο επαναστατικής δράσεως και καταφύγιο αμάχων.

Το αρχαιότερο από τα μοναστήρια του Αγίου Όρους. Κατά την Επανάσταση του 1821 έπαθε πολλές ζημιές, διασώθηκε όμως η βιβλιοθήκη με τα πολύτιμα χειρόγραφα.

Παραθαλάσσια κωμόπολη στην επαρχία Πυλίας του νομού Μεσσηνίας. Στις 13 Φεβρουαρίου 1825 αποβιβάστηκε ο Ιμπραήμ με σκοπό την κατάληψη της Πελοποννήσου, ενώ τον Απρίλιο του 1825 έγινε στον κόλπο της Μεθώνης ναυμαχία, στην οποία ο Μιαούλης έκαψε 28 τουρκικά πλοία.

Οπλαρχηγός, αγωνιστής του 1821 από το χωριό Μελιδόνι Μυλοποτάμου (Κρήτης).

Πρόκριτος των Σπετσών από επιφανή οικογένεια Ηπειρωτικής καταγωγής. Ενεργό μέλος της Φιλικής Εταιρείας, στη διάρκεια του Αγώνα διέθεσε 4 εξοπλισμένα πλοία και σημαντικά χρηματικά ποσά.

Πόλη της Δυτ. Στερεάς, πρωτεύουσα του ν. Αιτωλοακαρνανίας. Από το Μάιο του 1821 η πόλη έγινε πολιτικό και στρατιωτικό κέντρο της Δυτ. Στερεάς. Στις 15 Απριλίου του 1825 άρχισε η δεύτερη πολιορκία του Μεσολογγίου από τον Κιουταχή και τον Ιμπραήμ, που κατέληξε στην ηρωική Έξοδο των πολιορκούμενων και στην άλωση της πόλης (Κυριακή των Βαΐων, 10 Απριλίου 1826).

από τις πιο σημαντικές κωμοπόλεις του Πηλίου, έγιναν το κέντρο της Φιλικής Εταιρείας για τη Θεσσαλία και εκεί άρχισε η Ελληνική Επανάσταση στη Μαγνησία (7 Μαΐου 1821).

Μεσσήνιος οπλαρχηγός περίφημος για την ανδρεία του. Πολέμησε μαζί με τον Κολοκοτρώνη στην Αρκαδία και το Βαλτέτσι.

Αδελφοί Ιωάννης-Καστρίτης και Σταμάτιος Μήτσας από το Κρανίδι, αγωνιστές του 1821.

Υδραίος ναύαρχος και αγωνιστής του 1821. το 1822 ανέλαβε την αρχηγία του υδραίικου στόλου και είχε πολλές νίκες εναντίον των Τούρκων και των Αιγυπτίων. Στις 30 Σεπτεμβρίου επικεφαλής 21 Υδραϊκών και 9 Σπετσιώτικων πλοίων συγκρούστηκαν με τον οθωμανικό στόλο. Τον Ιανουάριο του 1822 εκλέχθηκε ναύαρχος του στόλου της Ύδρας. Στις 20 Φεβρουαρίου πραγματοποιήθηκε η ναυμαχία των Πατρών, όπου ο οθωμανικός στόλος ηττήθηκε και αναγκάστηκε να αποχωρήσει. Από τότε αναγνωρίστηκε από όλους ως αρχηγός του ελληνικού στόλου. Το Σεπτέμβριο του ίδιου χρόνου, και αφού είχε λάβει μέρος σε μερικές αψιμαχίες στη Χίο, βρέθηκε στο Ναύπλιο. Εκεί αντιμετώπισε με επιτυχία το στόλο του Καπιτάν πασά που αριθμούσε πάνω από 80 πλοία, σε αντίθεση με τον ελληνικό που είχε μόλις 60. Ο Μιαούλης σε συνεργασία και με τους άλλους πλοιάρχους, και κυρίως με τον Υδραίο Αντώνη Κριεζή, κατάφερε να τρέψει σε φυγή τον οθωμανικό στόλο και να εμποδίσει τον ανεφοδιασμό του οθωμανικού φρουρίου του Ναυπλίου, το οποίο πολιορκούνταν από τους Έλληνες. Στις 30 Σεπτεμβρίου ο Στάικος Σταϊκόπουλος κατέλαβε το κάστρο του Ναυπλίου και ο Μιαούλης παρέλαβε τον οθωμανικό άμαχο πληθυσμό για να τον μεταφέρει στη Μικρά Ασία, απ' όπου επέστρεψε τον Ιανουάριο του 1823. Στις 4 Ιουλίου του 1824 ο Μιαούλης έσπευσε καθυστερημένα στα Ψαρά, όπου βρήκε μια μικρή μοίρα του οθωμανικού στόλου, την οποία και κατέστρεψε. Στις 24 Αυγούστου του 1824 ενεπλάκη με τον ενωμένο οθωμανοαιγυπτιακό στόλο, τον οποίο παρέσυρε στον κόλπο του Γέροντα. Στις 29 Αυγούστου πραγματοποιήθηκε η Ναυμαχία του Γέροντα, στην οποία ο εχθρικός στόλος έχασε 27 πολεμικά πλοία. Ο Μιαούλης επιτέθηκε στον οθωμανοαιγυπτιακό στόλο, ο οποίος αριθμούσε 101 πλοία και 50.000 ναύτες, και τον ανάγκασε να υποχωρήσει, αποτρέποντας έτσι τους Τούρκους από το να αποβιβαστούν στη Σάμο. Επί 20 ημέρες ο ελληνικός στόλος παρενοχλούσε τον εχθρικό με αποτέλεσμα ο οθωμανικός να αποχωρήσει για τον Ελλήσποντο και ο Αιγυπτιακός να καθυστερήσει να αποβιβάσει στρατιωτικά σώματα στην Πελοπόννησο. Την 1η Νοεμβρίου του 1824 ο ελληνικός στόλος επιτέθηκε στον Αιγυπτιακό κοντά στην Κρήτη. Η σφοδρότητα της μάχης ήταν μεγάλη και ο Αιγυπτιακός στόλος αναγκάστηκε να υποχωρήσει έχοντας τεράστιες απώλειες. Στις 2 Απριλίου 1825 βρέθηκε στο Ναυαρίνο ενώ λίγες μέρες αργότερα ο ελληνικός στρατός κατατροπώθηκε στη Σφακτηρία εξαιτίας της αδυναμίας του ελληνικού στόλου να τον ενισχύσει. Τις επόμενες μέρες όμως ο Ελληνικός στόλος και ο Μιαούλης κάνοντας δεκτή την πρόταση του Γεωργίου Σαχίνη, που ήθελε να εκδικηθεί για τον θάνατο του αδελφού του Σταύρου στην Σφακτηρία, αιφνιδίασε τον Αιγυπτιακό στη Μεθώνη. Οι καταστροφές που προκάλεσε ήταν μεγάλες και καθυστέρησαν αρκετά τον Ιμπραήμ. Η σημασία της νίκης ήταν τεράστια για τους Έλληνες αφού ανυψώθηκε το ηθικό τους και παράλληλα κέρδισαν χρόνο για να αντιμετωπίσουν τον Ιμπραήμ. Στις 31 Μαΐου συγκρούστηκε με τον οθωμανικό στόλο στη Σούδα και στη συνέχεια κατευθύνθηκε προς την Ύδρα. Στις 14 και 25 Νοεμβρίου συναντήθηκε με τον οθωμανικό στόλο στη Γλαρέντζα και στο Μεσολόγγι αντίστοιχα, στον οποίο προκάλεσε μεγάλες καταστροφές. Στην πρώτη σύγκρουση φονεύθηκε και ο καπετάνιος Θεόδωρος Βώκος. Σημαντική ήταν και η προσφορά του στην ενίσχυση της άμυνας του Μεσολογγίου. Ο Μιαούλης κατά την πρώτη πολιορκία κατάφερνε συνεχώς να διασπά τον ναυτικό αποκλεισμό.

Γάλλος φιλέλληνας ήλθε στην Ελλάδα το 1822. σκοτώθηκε στη μάχη του Πέτα (4 Ιουλίου 1822) πολεμώντας γενναία.

Πολωνός φιλέλληνας. Σκοτώθηκε πολεμώντας γενναία στη μάχη του Πέτα (4 Ιουλίου 1822).

Προέρχεται από τα Πισινά Χωριά, λαμβάνει μέρος νεαρότατος στην Επανάσταση του 1821, επικεφαλής δικού του εκστρατευτικού σώματος από την πρώτη μέρα της έκρηξής της, συμμετέχει σε όλες στις κορυφαίες μάχες, τραυματίζεται σοβαρά στα Δερβενάκια, συνεχίζει όμως μέχρι το τέλος του Αγώνα. Τα διάφορα έγγραφα τον εμφανίζουν ως μέρος της δύναμης των Γεωργιτσάνων οπλαρχηγών, στους καταλόγους των οποίων εμφανίζεται τιμώμενος για την ηρωική του δράση.

Ιστορικό μοναστήρι της Μολδαβίας (Ρουμανία). Το Σεπτέμβριο του 1821 κατέφυγαν εκεί με 450 άνδρες ο Γεωργάκης Ολύμπιος και ο Ιωάννης Φαρμάκης μετά την ήττα στο Δραγατσάνι.

Ήταν γυναίκα του Λάμπρου Τζαβέλα και μητέρα του Φώτου. Μέλος της γνωστής φάρας των Τζαβελαίων από το Σούλι της Θεσπρωτίας. Γεννήθηκε το 1760 και αγωνίστηκε το 1792 εναντίον του Αλή Πασά, στη μάχη της Κιάφας, ως αρχηγός 400 Σουλιωτισσών. Όταν οι Τουρκαλβανοί αποπειράθηκαν να αιχμαλωτίσουν τις Σουλιώτισσες, αυτές τους επιτέθηκαν και κατάφεραν να τους τρέψουν σε φυγή. Ο ηρωισμός της Μόσχως έχει απαθανατιστεί στα δημοτικά τραγούδια. Η Μόσχω μετά την καταστροφή του Σουλίου ακολούθησε το δρόμο προς την Πάργα και από 'κει στα Επτάνησα. Πέθανε τελικά κατά το 1803.

Σκώτος φιλέλληνας. Κατέβηκε μαζί με τον Μπάιρον στην Ελλάδα, αλλά αρρώστησε και πέθανε στις 11 Αυγούστου 1824. Διέθεσε πολλά χρήματα για τον Αγώνα.

Διαπρεπής λόγιος και ιστορικός συγγραφέας από την Κέρκυρα. Επί Καποδίστρια γύρισε στην Ελλάδα και ανέλαβε τις εφημερίδες ''Ελληνικός Ταχυδρόμος'' και ''Αιγιναία''. Διετέλεσε διευθυντής της Σχολής στην Αίγινα και πρώτος διευθυντής της Εθνικής Βιβλιοθήκης που ιδρύθηκε εκεί το 1829.

Κρητικός, αγωνιστής στο σώμα ιππέων του Νταλιάνη που διαλύθηκε από τους Τούρκους το 1828 στο Φραγκοκάστελλο της Κρήτης.

Σπετσιώτης πυρπολητής. Διακρίθηκε στο ναυτικό Αγώνα του 1821 και ιδιαίτερα στη Ναυμαχία των Σπετσών (8 Σεπτεμβρίου 1822).

Αγωνιστής του 1821 από τα Σπάτα Αττικής.

Αγωνιστής του 1821. Σκοτώθηκε κατά την πολιορκία της Ακροπόλεως από τον Κιουταχή το 1827.

Πολωνός φιλέλληνας, ήλθε στην Ελλάδα το 1821 με τους δύο αδελφούς του και 180 στρατιώτες εξοπλισμένους με δικά του έξοδα.

Αγωνιστής του 1821, πήρε μέρος σε πολλές επιχειρήσεις στην Κρήτη και τη Στερεά Ελλάδα.

Οπλαρχηγός αγωνιστής του 1821 από τη Σαλαμίνα. Έδρασε κατά την πολιορκία της Ακρόπολης το 1822.

Επώνυμο μεγάλης οικογένειας των Σπετσών με καταγωγή από το Κρανίδι. Μέλη της διέπρεψαν κατά την Επανάσταση του 1821 και μετά την απελευθέρωση.

Σουλιώτης οπλαρχηγός, γιος του Γεώργου Μπότσαρη και θείος του Μάρκου Μπότσαρη, αρχηγός της φάρας (οικογένειας) μετά το θάνατο του αδελφού του Κίτσου.

Αγωνιστής του 1821, αδελφός του Μάρκου Μπότσαρη. Έλαβε μέρος σε πολλές μάχες στην Πελοπόννησο και την Στερεά Ελλάδα. Ήταν μέλος της τριμελούς αντιπροσωπείας που είχε σταλεί στο Μόναχο, για να προσκαλέσει επίσημα τον Όθωνα στον ελληνικό θρόνο.

Αγωνιστής του 1821, ο πιο διάσημος από τα μέλη της σουλιώτικης οικογένειας Μπότσαρη. Στρατηγός, ήρωας της επανάστασης του 1821 και καπετάνιος των Σουλιωτών. Ύστερα από την πτώση του Σουλίου, πήγε στην Κέρκυρα μαζί με άλλους Σουλιώτες όπου κατατάχτηκε ως υπαξιωματικός στο σώμα των Ηπειρωτών και Σουλιωτών που συγκρότησαν οι Γάλλοι. Το 1814 μυήθηκε στη Φιλική Εταιρία.
Όταν ξέσπασε η Επανάσταση του 1821, νίκησε τους Τούρκους στη Μπογόρτσα και στα Δερβίζιανα, όπου εξόντωσε ένα ισχυρό μισθοφορικό σώμα με ένα απίστευτο τέχνασμα. Παράλληλα καταλήφθηκαν τα Λέλοβα και το παραθαλάσσιο φρούριο της Ρηνιάσας. Στις αρχές Μαϊου απειλήθηκε και η ίδια η Πρέβεζα. Ακολούθησαν οι νικηφόρες μάχες στο Κομπότι (3 Ιουλίου 1821) και στην Πλάκα. Συμμετείχε στη πολιορκία της Άρτας η οποία άρχισε στις 16 Νοεμβρίου και τέλειωσε άδοξα στις 4 Δεκεμβρίου 1821. Επίσης έλαβε μέρος στη μάχη του Πέτα (4 Ιουλίου 1822) που κατέληξε σε καταστροφή, ενώ βρέθηκε μεταξύ των υπερασπιστών του Μεσολογγίου στην πρώτη του πολιορκία στα τέλη του 1822, όπου παρασύροντας τους Τούρκους σε πλαστές συνομιλίες έδωσε χρόνο στους πολιορκημένους να ενισχύσουν τις οχυρώσεις. Τα Χριστούγεννα υπερασπίστηκε με 35 άνδρες το τοίχος της πόλης από τα στρατεύματα του Ομέρ Βρυώνη. Τότε με παρέμβαση του Αλέξανδρου Μαυροκορδάτου του έδωσαν τον τίτλο του στρατηγού της Δυτικής Στερεάς Ελλάδας. Μάλιστα το γεγονός αυτό προκάλεσε την αντιζηλία των άλλων οπλαρχηγών κάτι το οποίο εξόργισε τον Μπότσαρη, ο οποίος μπροστά τους έσκισε το χαρτί του διορισμού του λέγοντας: "Όποιος είναι άξιος παίρνει το δίπλωμα με το σπαθί του από τον πασά!". Αυτή η μεγαλοπρεπής πράξη του αποδεικνύει την ανιδιοτέλειά του και την αγάπη του για την πατρίδα.
Το καλοκαίρι του 1823 προσπάθησε να ανακόψει το δρόμο στα τούρκικα στρατεύματα που επέδραμαν προς την δυτική Ρούμελη. Στις αρχές Ιουλίου ο Μουσταής πασάς, επικεφαλής 10.000 επίλεκτων ανδρών, εκστράτευσε εναντίον της Επανάστασης. Ο Μπότσαρης, τη νύχτα της 8ης Αυγούστου, μαζί με τον Κίτσο Τζαβέλα και άλλους 450 Σουλιώτες, επιτέθηκε κατά της εμπροσθοφυλακής των εχθρών (5.000 τουρκαλβανοί στρατιώτες), που είχαν στρατοπεδεύσει στο Κεφαλόβρυσο του Καρπενησίου, στη μάχη που έμεινε γνωστή ως Μάχη του Κεφαλόβρυσου. Παρά τον αρχικά ελαφρύ τραυματισμό, συνέχισε να πολεμάει και κατάφερε να νικήσει τους τουρκαλβανούς. Όμως μια τουρκική σφαίρα του τρύπησε το κρανίο και τον άφησε νεκρό. Τότε οι Σουλιώτες, αν και νίκησαν, διέκοψαν τον αγώνα για να παραλάβουν τον νεκρό αρχηγό τους και τα λάφυρα. Οι Σουλιώτες σκότωσαν εκατοντάδες εχθρούς χωρίς όμως να σταματήσουν την πορεία του πασά. Μεταφέροντας τον νεκρό προς το Μεσολόγγι όπου τελικά τον ενταφίασαν, σταμάτησαν για λίγο στον νάρθηκα της Μονής Προυσσού όπου ευρισκόταν ο Καραϊσκάκης κατάκοιτος. Αυτός τον ασπάστηκε λέγοντας "Άμποτε ήρωα Μάρκο, κι' εγώ από τέτοιο θάνατο να πάω".
Ο νεκρός μεταφέρθηκε στο Μεσολόγγι με θριαμβική πομπή που περιγράφει ο Πουκεβίλ. Του θριάμβου προηγούνταν Τούρκοι αιχμάλωτοι, ακολουθούσαν οι αιχμαλωτισμένοι ίπποι των αξιωματικών με πολύτιμα επισάγματα και πενήντα τέσσερεις σημαίες των εχθρών. Ο νεκρός Μάρκος ήταν καλυμμένος με κυανή χλαμίδα. Ακολουθούσαν τα λάφυρα που ήταν ζώα, όπλα, σκηνές, πολεμοφόδια και άλλα στρατιωτικά εφόδια και το ταμείο των εχθρών. Η κηδεία ξεκίνησε το απομεσήμερο, από το οίκημα του Επάρχου Κωνσταντίνου Μεταξά, για να δειχθεί ότι τον κηδεύει το Έθνος. Η επικήδεια τελετή έγινε στον ναό Αγίου Νικολάου των προμαχώνων. Για τον θάνατο του Μπότσαρη γράφηκαν πολλά έντεχνα ποιήματα και δημοτικά τραγούδια. Μεταξύ των άλλων ο Δ. Σολωμός έγραψε ποίημα όπου παρομοιάζει την συρροή των Ελλήνων στην κηδεία του Μπότσαρη με την συρροή των Τρώων στην ταφή του Έκτορα.
Ο Μάρκος Μπότσαρης έμεινε στην ιστορία για την ανδρεία του και τη σημαντική συμβολή του στον Αγώνα για την ανεξαρτησία των Ελλήνων και δίκαια θεωρείται εθνικός ήρωας. Πολλοί Φιλέλληνες που επισκέφθηκαν την Ελλάδα, θαύμασαν την ανδρεία του Μπότσαρη, ενώ πολλοί ποιητές έγραψαν ποιήματα γι' αυτόν. Ο Fitz-Greene Halleck, Αμερικάνος ποιητής, έγραψε ένα ποίημα με τίτλο MARCO BOZZARIS, ενώ ο Ελβετός ποιητής Juste Olivier έγραψε επίσης ένα ποίημα-έπαινο προς τιμήν του, το 1825. Επίσης ο εθνικός ποιητής της Ελλάδας, ο Διονύσιος Σολωμός, αφιέρωσε μία από τις ωδές του στο Μάρκο Μπότσαρη. Ο Ζακύνθιος μουσουργός Παύλος Καρρέρ συνέθεσε το 1858 την όπερα Μάρκος Βότζαρης [Marco Bozzari], σε λιμπρέτο του Ιταλού ποιητή Giovanni Caccialupi, η οποία παρουσιάστηκε με μεγάπη επιτυχία σε όλα τα γνωστά ελληνικά θέατρα του 19ου αιώνα, από λυρικά σχήματα όπως ο Ελληνικός Μελοδραματικός Θίασος. Από την όπερα αυτή ιδιαίτερα δημοφιλής έχει καταστεί η άρια του Μάρκου "Εγέρασα, μωρές παιδιά", ευρύτερα γνωστή και ως "Γερο-Δήμος". Ένας σταθμός του μετρό του Παρισιού (σταθμός Botzaris) έχει ονομαστεί προς τιμήν του. Αναφέρεται ότι ήδη το 1825 υπήρχε λαϊκό-σχολικό δράμα για τον Μάρκο Μπότσαρη γραμμένο από την Ευανθία Καΐρη, το οποίο διαρκούσης της Επανάστασης διδασκόταν σε όποια σχολεία το επέτρεπαν οι συνθήκες (αναφέρεται η Τήνος) για να τονώνεται το αίσθημα υπέρ της ελευθερίας.

Αγωνιστής του 1821, του Τούσα-Δημητρίου, Σουλιώτη οπλαρχηγού.

Επώνυμο δύο αδελφών, Αθηναίων προκρίτων. Από αυτούς, ο Μιχαήλ Μπουζίκης έδρασε στην Επανάσταση του 1821.

Ηρωίδα της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 από την Ύδρα (γεννημένη συμπτωματικά στην Κωνσταντινούπολη), το γένος Σταυριανού Πινότση, χήρα (από δεύτερο γάμο) του πλούσιου σπετσιώτη πλοιοκτήτη Δημήτριου Μπούμπουλη, που σκοτώθηκε το 1811 σε μάχη με αλγερινούς πειρατές. Όταν ξεκίνησε η ελληνική επανάσταση, είχε σχηματίσει δικό της εκστρατευτικό σώμα από Σπετσιώτες, τους οποίους αποκαλούσε «γενναία μου παλικάρια». Είχε αναλάβει να αρματώνει, να συντηρεί και να πληρώνει τον στρατό αυτό μόνη της όπως έκανε και με τα πλοία της και τα πληρώματά τους, κάτι που συνεχίστηκε επί σειρά ετών και την έκανε να ξοδέψει πολλά χρήματα για να καταφέρει να περικυκλώσει τα τουρκικά οχυρά, το Ναύπλιο και την Τρίπολη. Έτσι τα δύο πρώτα χρόνια της επανάστασης είχε ξοδέψει όλη της την περιουσία.

Αγωνιστής του 1821, από το Απόκουρο της Ναυπακτίας.

Αγωνιστής του 1821 στη θάλασσα και την ξηρά, από την Κωμιακή της Νάξου.

Γερμανός ποιητής από το Ντεσσάου, θερμός φιλέλληνας (τον αποκαλούσαν ''ο Έλλην Μύλλερ'').

Χωριό της Αργολίδας κοντά στον Αργολικό Κόλπο, στα νότια του Άργους. Στις 13 Ιουνίου 1825 ο Δημήτριος Υψηλάντης, μαζί με τον Μακρυγιάννη, τον Κων. Μαυρομιχάλη, τον Κάρπο Παπαδόπουλο κ.α., νίκησε κοντά στους Μύλους τον Ιμπραήμ.