Ονόματα ανθρώπων και τοπωνύμια που πρωταγωνίστησαν κατά τη διάρκεια της Επανάστασης του 1821.
Υπάρχουν 28 ονομασίες σε αυτόν τον κατάλογο ξεκινώντας με το επιλεγμένο γράμμα.
Ταϊχμάν, Γουλιέλμος (Teichmann, +1822)
Γερμανός (Πρώσος) φιλέλληνας υπολοχαγός από το Βερολίνο, που σκοτώθηκε στη μάχη του Πέτα (4 Ιουλίου 1822).
Ταρέλλα, Πέτρος (Tarella, +1822)
Ιταλός φιλέλληνας, από το Πεδεμόντιο. Πολέμησε στη μάχη του Πέτα, όπου και τραυματίστηκε βαριά, ενώ υποχωρούσε με το σύνταγμά του μέσα από το χωριό. Πέθανε έπειτα από λίγο στην Άρτα.
Τερτσέτης, Γεώργιος (1800-1874)
Δικαστικός, συγγραφέας και ποιητής της Επτανησιακής Σχολής, από τη Ζάκυνθο. Αργότερα (1833) έγινε δικαστής στο Ναύπλιο. Κατά τη δίκη του Θεοδ. Κολοκοτρώνη (1834), μαζί με τον Πρόεδρο του Δικαστηρίου Δ. Πολυζωίδη, αρνήθηκε να υπογράψει την καταδίκη του ''Γέρου του Μωρηά'' σε θάνατο.
Τζαβέλλας Κίτσος (Σούλι, 1801 - Μεσολόγγι, 9 Μαρτίου 1855)
Έλληνας αγωνιστής της επανάστασης του 1821 από το Σούλι της Ηπείρου και μετέπειτα στρατηγός, υπουργός και πρωθυπουργός. Γυιος του Φώτου Τζαβέλα και εγγονός του Λάμπρου Τζαβέλα και της Μόσχως. Πέρασε τα πρώτα χρόνια της ζωής του στην Κέρκυρα, όπου κατέφυγε η οικογένειά του όταν καταλήφθηκε το Σούλι το 1803 από τον Αλή Πασά και το 1820 γύρισε μαζί με τους Σουλιώτες στην πατρίδα του, όπου ανακηρύχτηκε καπετάνιος - αρχηγός, σε ηλικία μόλις 19 χρονών. Το 1822 πήρε μέρος, μαζί με το Μάρκο Μπότσαρη, στην Πρώτη πολιορκία του Μεσολογγίου το φθινόπωρο του 1822 και στη μάχη του Κεφαλόβρυσου τον Αύγουστο του 1823. Πήρε μέρος και στη πολιορκία του Αιτωλικού το 1823. Στις αρχές Ιουνίου του 1823 έλαβε το δίπλωμα στρατηγίας και μπόρεσε έτσι να πολεμήσει και να διακριθεί στις μάχες στο Κεφαλόβρυσο Καρπενησίου (8 Αυγούστου 1823), στην Καλιακούδα (28 Αυγούστου 1823), οπότε μετά το θάνατο του Ζυγούρη Τζαβέλα έγινε αρχηγός του σώματος των Σουλιωτών αλλά και στο σκαλί του Ανατολικού (17 Νοεμβρίου 1823). Συνεργάστηκε με τον Καραϊσκάκη στη νίκη της Άμπλιανης στις 14 Ιουλίου 1824 όπου για την ηρωική του δράση όλοι τον αποκαλούσαν "Ο Ήρωας της Άμπλιανης". Την Άνοιξη του 1825 ακολούθησαν οι μάχες εναντίον του Ιμπραήμ. Έλαβε μέρος στη μάχη που διεξήχθη στο Κρεμμύδι (7 Απριλίου 1825), όπου οι Έλληνες με αρχηγό το ναυτικό Σκούρτη, άπειρο στους αγώνες στην ξηρά υπέστησαν συντριπτική ήττα. Εν συνεχεία μετά την επιστροφή των Ρουμελιώτικων στρατευμάτων στη Στερεά Ελλάδα κατήγαγε μαζί με τον Γ. Καραισκάκη σημαντική νίκη κατά των Τούρκων στο Δίστομο (9 Ιουνίου 1825). Στη συνέχεια μετακινήθηκε στη Δυτική Στερεά Ελλάδα και υποστήριξε με τα σώματα που τελούσαν υπό τον Γ. Καραισκάκη, τον αγώνα των εγκλείστων στη Γ' Πολιορκία του Μεσολογγίου (15 Απριλίου 1825 - 10 Απριλίου 1826) με κορυφαία πράξη του τη νυχτερινή έφοδο κατά του Τουρκικού στρατοπέδου στις 25 Ιουλίου 1825, σε συνεργασία με τους πολιορκημένους. Στις 7 Αυγούστου 1825 εισήλθε στην πόλη επικεφαλής 580 ανδρών ενισχύοντας την άμυνά της και διαπρέποντας στις εκτός των τειχών εφόδους κατά των Τουρκοαιγυπτίων.
Στις 28 Φεβρουαρίου 1826 ηγήθηκε της επίθεσης των Ελλήνων εναντίον του στρατοπέδου του Κιουταχή, ενώ ταυτόχρονα οι Τουρκοαιγύπτιοι καταλάμβαναν τη στρατηγικής αξίας νησίδα του Ντολμά Αιτωλικού. Στις 25 Μαρτίου 1826 πρωταγωνίστησε στη θρυλική μάχη της Κλείσοβας, η οποία στοίχισε στους επιτιθέμενους Τουρκοαιγύπτιους 3.500 νεκρούς και τραυματίες. Κατά την έξοδο της Φρουράς του Μεσολογγίου που ακολούθησε, οδήγησε μία από τις τρεις φάλαγγες των Εξοδιτών και κατέφυγε στο Ναύπλιο. Αργότερα, το 1827, πολέμησε στην Αττική με τον Γ. Καραισκάκη, μετά το θάνατο του οποίου διορίστηκε αρχηγός του στρατοπέδου στον Πειραιά. Ο Καποδίστριας τον έκανε χιλίαρχο της Α' Χιλιαρχίας το 1828, αναθέτοντάς του μάλιστα να εκκαθαρίσει την Στερεά Ελλάδα από τους Τουρκαλβανούς και τους Τουρκοαιγυπτίους, ενώ το 1829 συμμετείχε στην ανακατάληψη του Αντιρρίου, της Ναυπάκτου και του Μεσολογγίου
Στις 28 Φεβρουαρίου 1826 ηγήθηκε της επίθεσης των Ελλήνων εναντίον του στρατοπέδου του Κιουταχή, ενώ ταυτόχρονα οι Τουρκοαιγύπτιοι καταλάμβαναν τη στρατηγικής αξίας νησίδα του Ντολμά Αιτωλικού. Στις 25 Μαρτίου 1826 πρωταγωνίστησε στη θρυλική μάχη της Κλείσοβας, η οποία στοίχισε στους επιτιθέμενους Τουρκοαιγύπτιους 3.500 νεκρούς και τραυματίες. Κατά την έξοδο της Φρουράς του Μεσολογγίου που ακολούθησε, οδήγησε μία από τις τρεις φάλαγγες των Εξοδιτών και κατέφυγε στο Ναύπλιο. Αργότερα, το 1827, πολέμησε στην Αττική με τον Γ. Καραισκάκη, μετά το θάνατο του οποίου διορίστηκε αρχηγός του στρατοπέδου στον Πειραιά. Ο Καποδίστριας τον έκανε χιλίαρχο της Α' Χιλιαρχίας το 1828, αναθέτοντάς του μάλιστα να εκκαθαρίσει την Στερεά Ελλάδα από τους Τουρκαλβανούς και τους Τουρκοαιγυπτίους, ενώ το 1829 συμμετείχε στην ανακατάληψη του Αντιρρίου, της Ναυπάκτου και του Μεσολογγίου
Τζαβέλλας Λάμπρος (Σούλι, 1745 - 1795)
Αρχηγός της φάρας (πατριάς) των Τζαβελλαίων, Ελληνικής οικογένειας από το Σούλι του νομού Θεσπρωτίας. Η δράση του μαρτυρείται από το 1789. Σε έγγραφο που υπάρχει από εκείνη την εποχή, φαίνεται πως ο Τζαβέλλας δίνει την υπόσχεση να επιτεθεί στους Τούρκους και τους Τουρκαλβανούς της Στεράς Ελλάδας. Ο Αλι Πασάς επιτέθηκε στο Σούλι με 10.000 Τούρκους κι Αλβανούς τον Ιούλιο του 1792. Στη μάχη της Κιάφας, οι Τουρκαλβανοί αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν αφήνοντάς χιλιάδες νεκρούς και τραυματίες. Δυστυχώς, όμως, στην μάχη αυτή, τραυματίστηκε κι ο Λάμπρος. Πέθανε, τελικώς, τρία χρόνια αργότερα.
Τζαβέλλας Φώτος
Διαδέχθηκε τον πατέρα του στην ηγεσία των Σουλιωτών, μετά την μάχη της Κιάφας και την ήττα του Αλή Πασά. Παρά τη συνθηκολόγηση, ο Αλή Πασάς ξεκίνησε νέες επιθέσεις (1800 - 1803) εναντίον των Σουλιωτών. Ο Φώτος Τζαβέλλας διακρίθηκε στις μάχες αυτές για τον ηρωισμό του και το πνεύμα του ηγέτη. Τον Δεκέμβριο του 1803, ο Τουρκαλβανός άρχοντας καταλαμβάνει το Σούλι. Οι Σουλιώτες αναγκάζονται να διασκορπιστούν. Ο Φώτος Τζαβέλλας κατέφυγε στην Πάργα κι έπειτα στην Κέρκυρα, όπου, άλλωστε, είχαν προσφύγει πολλές Σουλιώτικες φάρες. Στην Κέρκυρα υπηρέτησε ως αξιωματικός στο στρατιωτικό σώμα που είχε δημιουργηθεί από τους Ρώσους, προκειμένου να προστατέψουν το νησί που τότε κατείχαν. Στο εν λόγω σώμα είχαν ενταχθεί κι άλλοι Σουλιώτες, πολλοί κλεφταρματολοί, ντόπιοι νησιώτες κι εθελοντές από την κυρίως Ήπειρο. Το 1807 η Κέρκυρα καταλαμβάνεται από τους Γάλλους. Ο Φώτος Τζαβέλλας ορίστηκε από τους Γάλλους χιλίαρχος του Συντάγματος τους. Πέθανε λίγο αργότερα με τον βαθμό αυτό.
Τζιραίοι
Εθνομάρτυρες από την Κωνσταντινούπολη, πατέρας και γιος. Ο Στέφανος Τζίρας ή Τσιράς και ο γιος του Αντώνιος Τζιράς ή Τσιράς συνελήφθησαν στην Κωνσταντινούπολη από τους Τούρκους μόλις κηρύχθηκε η Επανάσταση το 1821 και αποκεφαλίστηκαν επειδή η καταγωγή της οικογένειας ήταν από την Πελοπόννησο.
Τζώρτζ, σερ Ριχάρδος (Church, προφ. Τσέρτς, επικράτησε το Τσώρτς 1784-1873)
Στρατιωτικός και φιλέλληνας από το Κορκ της Ιρλανδίας.
Τομπάζης
Επώνυμο επιφανούς οικογένειας από τα Βουρλά της Μ. Ασίας που εγκαταστάθηκε στην Ύδρα το 1668.
Τράιμπερ, Ερρίκος (TreiberB, 1769-1882)
Γερμανός γιατρός και φιλέλληνας από το Μαϊνίγγεν της Σαξονίας.
Τράκας, Κομνάς (1786-1840)
Φιλικός, αρματολός και αγωνιστής του 1821, από την Αγοριανή της Φθιώτιδας.
Τριανταφύλλου, Σπυρίδων
Ιερομόναχος και εθνομάρτυς. Αποκεφαλίστηκε από τους Τούρκους κατά την Επανάσταση του 1821.
Τρικούπης, Σπυρίδων (1788-1873)
Διακεκριμένος πολιτικός, ιστοριογράφος και λόγιος, από το Μεσολόγγι. Είναι ο πρώτος πρωθυπουργός του ελεύθερου Ελληνικού Κράτους.
Τρίπολις
Πόλη της Πελοποννήσου, πρωτεύουσα του νομού Αρκαδίας στην επαρχία Μαντινείας. Μετά την κατάληψή της χρησίμευσε ως έδρα της Πελοποννησιακής Γερουσίας και ως κέντρο διεξαγωγής του Αγώνα στην Πελοπόννησο. Όταν ο Ιμπραήμ ήλθε σε βοήθεια των Τούρκων το 1825, πέτυχε να καταλάβει την πόλη, την οποία όμως κατέστρεψε προηγουμένως ο Θ. Κολοκοτρώνης για να μην χρησιμοποιηθεί ως βάση των Αιγυπτίων. Απελευθερώθηκε οριστικά το 1828, μετά τη Ναυμαχία του Ναυαρίνου, και από τότε ακολούθησε τις τύχες του νέου Ελληνικού Κράτους.
Τρουπάκης
Επώνυμο επιφανούς οικογένειας της Μάνης, που καταγόταν από τον κλάδο των Παλαιολόγων του Μυστρά. Μέλη της πήραν μέρος στον αγώνα του 1821.
Τσακάλωφ, Αθανάσιος (1788-1851)
Ένας από τους ιδρυτές της Φιλικής Εταιρείας, της οποίας θεωρείται ο αρχηγός, από τα Γιάννενα (συνθηματικά του στοιχεία στην Εταιρεία ήταν τα Α.Β.).
Τσέλιος, Δήμος ή Δημοτσέλιος ή Γεροδήμος (1785-1854)
Περίφημος στρατηγός της Επανάστασης του 1821, από τη Ζέβιτσα της Ακαρνανίας.
Τσέντνερ, ιππότης Φρειδερίκος φον-(Zentner)
Φιλέλληνας βαυαρός αξιωματικός (λοχαγός) του μηχανικού, από αριστοκρατική οικογένειας.