
Ο ναύαρχος Lord Cochrane, πορτραίτο του James Ramsay, περίπου 1830.
Ο Thomas Cochrane, 10ος κόμης του Dundonald (1775-1860), ήταν Βρετανός ναύαρχος, μυθικός θαλασσόλυκος, ένας από τους πλέον εμβληματικούς και διάσημους ναυτικούς όλων των εποχών, ήρωας στην Μεγάλη Βρετανία και στην Λατινική Αμερική και Φιλέλληνας. Η πολυσχιδής αυτή προσωπικότητα, ήταν πρωτοπόρος της ναυτικής στρατηγικής, αλλά και σημαντικός εφευρέτης, του οποίου τα σχέδια και οι εφευρέσεις εφαρμόζονταν για πολλά χρόνια, ακόμη και μετά τον θάνατό του.
Γεννήθηκε στο Annsfield, κοντά στο Hamilton του Νοτίου Lanarkshire της Σκωτίας. Ήταν ο πρωτότοκος γιος του Archibald Cochrane, 9ου κόμη του Dundonald (1748 – 1831) και της Anna Gilchrist, εγγονής του ταγματάρχη John Roberton, 16ου αφέντη του Earnock[1]. Ο πατέρας του ήταν εφευρέτης. Δύο από τους αδελφούς του Thomas Cochrane, διακρίθηκαν ως αξιωματικοί των Βρετανικών Ενόπλων Δυνάμεων.
Ο πρώτος ήταν ο επίλαρχος William Erskine Cochrane, ο οποίος πολέμησε στους Ναπολεοντείους Πολέμους ως αξιωματικός του 15ου Συντάγματος Δραγόνων της Βασιλικής Φρουράς, υπό τις διαταγές του αντιστρατήγου Sir John Moore[2]. Ο δεύτερος ήταν ο Archibald Cochrane ο νεότερος, ο οποίος υπηρέτησε ως πλοίαρχος του Βρετανικού Βασιλικού Ναυτικού[3].
Ο ναύαρχος Thomas Cochrane ήταν απόγονος οικογενειών με ισχυρή στρατιωτική παράδοση. Από τον θείο του, ναύαρχο Alexander Inglis Cochrane, ήταν εξάδελφος του ναυάρχου και μετέπειτα κυβερνήτη του Newfoundland, Thomas John Cochrane (1789 – 1872)[4]. Υπό την επιρροή του θείου του, ο Thomas Cochrane κατατάχθηκε στις 23 Ιουλίου 1793, στο Βρετανικό Βασιλικό Ναυτικό με το βαθμό του σημαιοφόρου[5]. Αρχικά, υπηρέτησε υπό τις διαταγές του θείου του στη φρεγάτα “Hind”, η οποία ναυλοχούσε στο λιμάνι του Sheerness[6]. Όταν ο θείος του ανέλαβε κυβερνήτης της φρεγάτας “Thetis”, ο Cochrane τον ακολούθησε και επισκέφθηκε μαζί του την Νορβηγία[7].
Προκειμένου να αναδειχθεί το κύρος και το ιδιαίτερο βάρος της οικογένειας Cochrane, είναι σημαντικό να υπενθυμίσουμε εδώ ότι ο Sir Alexander Cochrane ήταν ο διοικητής του βρετανικού στόλου στον πόλεμο του 1812 εναντίον των ΗΠΑ. Μεταξύ άλλων, στρατολόγησε το πρώτο σώμα μαύρων πεζοναυτών, που πολέμησε εναντίον των Αμερικανών και έκαψε όλα τα δημόσια κτίρια στην Ουάσιγκτον, συμπεριλαμβανομένου του Λευκού Οίκου.
Το 1795, ο Thomas Cochrane τοποθετήθηκε στη Μοίρα Βορείου Αμερικής και Δυτικών Ινδιών του Βρετανικού στόλου και έλαβε το βαθμό του ανθυποπλοιάρχου κατ’απονομή[8]. Στις 7 Μαΐου 1796, μετά από εξετάσεις, προήχθη στο βαθμό του υποπλοιάρχου[9]. Το 1798 τοποθετήθηκε ως αξιωματικός ναυτιλίας, στη ναυαρχίδα του στόλου της Μεσογείου “HMS Barfleur”, υπό τη διοίκηση του ναυάρχου George Keith Elphinstone, 1ου υποκόμη Keith[10]. Εκεί απέδειξε τις ηγετικές του ικανότητες και το θάρρος του πατάσσοντας την πειρατεία. Δεν δίστασε μάλιστα να έρθει σε ρήξη με τον προϊστάμενό του, πλωτάρχη Philip Beaver[11], με αποτέλεσμα να δικασθεί από το Ναυτοδικείο. Στη δίκη αυτή αθωώθηκε, και έτσι απέδειξε την ορθότητα των απόψεών του[12]. Το αποτέλεσμα αυτό όμως είχε ως συνέπεια, να αποκτήσει έναν μόνιμο εχθρό. Τον ναύαρχο John Jervis, 1ο κόμη του St Vincent, ο οποίος είχε τον πλωτάρχη Beaver υπό την προστασία του[13].
Τον Φεβρουάριο του 1800, ο Cochrane αιχμαλώτισε τη Γαλλική κορβέτα ”Généreux“, την οποία οδήγησε στη βρετανική βάση της Mahon στη Μινόρκα των Βαλεαριδών Νήσων της Ισπανίας[14]. Η επιτυχία του αυτή είχε ως αποτέλεσμα την προαγωγή του σε πλωτάρχη και την τοποθέτησή του ως κυβερνήτη στο μπρίκι “Speedy” στις 28 Μαρτίου 1800[15]. Σε μία από τις επιχειρήσεις που συμμετείχε με το πλοίο αυτό, κινδύνευσε να αιχμαλωτισθεί από το Δανικό Βασιλικό Ναυτικό, κατά τη διάρκεια αποστολής αναγνώρισης, καθώς η Δανία ήταν σύμμαχος των Γάλλων[16]. Όμως εν τέλει οι Δανοί δεν αιχμαλώτισαν το πλοίο του, και έτσι ο Cochrane και το πλήρωμά του απέφυγαν την αιχμαλωσία[17].
Μία από τις πλέον σημαντικές πράξεις του Cochrane, που τον έκανε πλέον διεθνώς διάσημο, ήταν η αιχμαλωσία της ισπανικής φρεγάτας “El Gamo”, στις 6 Μαΐου 1801. Η φρεγάτα αυτή είχε πλήρωμα 319 ανδρών και έφερε οπλισμό 32 πυροβόλων, όταν το πλοίο του Cochrane έφερε 14 πυροβόλα και είχε πλήρωμα 54 ανδρών[18]. Ο Cochrane χρησιμοποίησε ένα τέχνασμα. Ύψωσε την Αμερικανική σημαία και πλησίασε πολύ την εχθρική φρεγάτα, με αποτέλεσμα τα πυροβόλα της να αδυνατούν να βάλλουν κατά του πλοίου του[19]. Τότε οι Ισπανοί έχασαν το ηθικό τους και παραδόθηκαν μαζί με το πλοίο τους, παρά το γεγονός ότι υπερείχαν σε βαθμό 6 προς 1[20].

Το Βρετανικό πλοίο HMS Speedy αιχμαλωτίζει την πολύ μεγαλύτερη Ισπανική φρεγάτα El Gamo, πίνακας του 19ου αιώνος.
Ως κυβερνήτης του ”Speedy”, ο Cochrane κατάφερε μέσα σε 13 μήνες να συλλάβει ή να καταστρέψει 53 πλοία, με αποτέλεσμα να στοχοποιηθεί από τις δυνάμεις του εχθρού. Έτσι 3 γαλλικά πλοία γραμμής (πρόγονοι των θωρηκτών), υπό τον Γάλλο ναύαρχο Charles-Alexandre Linois, κατόρθωσαν να τον αιχμαλωτίσουν στις 3 Ιουλίου 1801[21]. Όμως, λίγες ημέρες μετά επέστρεψε στη χώρα του, αφού ανταλλάχθηκε με τον ύπαρχο ενός γαλλικού πολεμικού πλοίου[22]. Στις 28 Αυγούστου 1801 προήχθη στο βαθμό του αντιπλοιάρχου[23].
Μετά την Ειρήνη της Αμιένης, ο Cochrane μετεκπαιδεύθηκε στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου[24]. Το 1803, ο ναύαρχος Jervis τον τοποθέτησε κυβερνήτη της φρεγάτας “Arab”, η οποία αποτελούσε μονάδα του Μητροπολιτικού Στόλου, και είχε αναλάβει καθήκοντα περιπολιών μεταξύ των Ορκάδων Νήσων της Σκωτίας και της Βορείου Θαλάσσης[25].
Το 1804, όταν εξελέγη πρωθυπουργός της Μεγάλης Βρετανίας ο William Pitt ο νεότερος, ο Cochrane διατάχθηκε από το νέο λόρδο του Ναυαρχείου Henry Dundas, 1ο υποκόμη Melville, να αναλάβει τη διοίκηση της νεότευκτης φρεγάτας “Pallas”[26].
Τον Αύγουστο του 1806, τοποθετήθηκε κυβερνήτης της φρεγάτας “Imperieuse“, η οποία αποτελούσε αρχικά μονάδα του Ισπανικού Βασιλικού Ναυτικού με την ονομασία “Medea”[27], πριν ενταχθεί στο Βρετανικό στόλο. Ταυτόχρονα, τον Οκτώβριο του ιδίου έτους ο Cochrane εξελέγη βουλευτής στην πόλη Honiton[28]. Λίγο αργότερα, παραιτήθηκε από την έδρα αυτή το Μάιο του 1807, για να εκλεγεί στην εκλογική περιφέρεια του Westminster[29]. Αφού εξελέγη στο Westminster, o Cochrane εντάχθηκε στο κόμμα των Φιλελευθέρων και σε συνεργασία με τους ηγέτες των Μεταρρυθμιστών William Cobbett, Francis Burdett (μετέπειτα μέλος του Φιλελληνικού κομιτάτου του Λονδίνου) και Henry Hunt, συνέβαλε στην αναδιοργάνωση του Βρετανικού Βασιλικού Ναυτικού[30].
Ταυτόχρονα με την πολιτική του σταδιοδρομία, ο Cochrane συνέχισε να διατελεί κυβερνήτης της φρεγάτας “Imperieuse“, με την οποία διενήργησε καταδρομικές επιχειρήσεις στις γαλλικές ακτές της Μεσογείου, στο πλαίσιο των Ναπολεοντείων Πολέμων. Το 1808, σε συνεργασία με μία ομάδα Ισπανών ανταρτών, κατέλαβε το φρούριο του Mogat, το οποίο ήλεγχε το δρόμο Βαρκελώνης – Gerona. Η επιτυχία αυτή συνέβαλε στην καθυστέρηση των επιχειρήσεων του Γαλλικού Σώματος Στρατού που διοικούσε ο Γάλλος στρατηγός Guillaume Philibert, 1ος κόμης Duhesme[31].
Μετά την κατάληψη του οχυρού του Mogat, o Cochrane έλαβε μέρος στην υπεράσπιση του Castell de la Trinitat της πόλης Rosas, στα περίχωρα της Βαρκελώνης. Μάλιστα ο Cochrane πολέμησε με πείσμα και γενναιότητα, και απεχώρησε τελευταίος όταν η μάχη είχε πλέον κριθεί[32].
Στη συνέχεια, ο Cochrane έλαβε το βαθμό του πλοιάρχου και συνέχισε την δράση του. Έτσι την περίοδο μεταξύ 11 και 24 Απριλίου 1809, συμμετείχε στις επιχειρήσεις των Βρετανών εναντίον του Γαλλικού στόλου, και μάλιστα διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην ναυμαχία του Βισκαϊκού Κόλπου στην Ισπανία[33], συμβάλλοντας στην Βρετανική νίκη.
Αξίζει όμως να αναφερθούμε και σε άλλη μία πτυχή της πολυδιάστατης προσωπικότητας του μεγάλου αυτού αξιωματικού και πολιτικού. Από το 1793 έως το 1818, ο Cochrane διακρίθηκε και ως επιστήμων – εφευρέτης, που εισήγαγε πολλές καινοτομίες στην ναυτική στρατηγική και μηχανική. Ενδεικτικά αναφέρουμε, ότι το 1805, πρότεινε την αλλαγή του συστήματος διάταξης των πλοίων στις νηοπομπές. Δηλαδή, αντί τα εμπορικά πλοία να βρίσκονται όπισθεν των πολεμικών, ο Cochrane εισηγήθηκε να τοποθετούνται εντός κλοιού που απαρτίζουν τα πολεμικά. Η ιδέα αυτή εξασφάλιζε μεγαλύτερη ασφάλεια, και επικράτησε στους κύκλους του Βρετανικού Ναυαρχείου, το οποίο τίμησε τον Cochrane με ειδικό έπαθλο[34].
Επίσης, το 1806, όταν ο Cochrane ήταν κυβερνήτης στην φρεγάτα “Pallas”, εφήρμοσε ένα σύστημα μηχανικής, το οποίο προσέθετε ευκινησία και ευελιξία στα πλοία[35]. Τέλος, το 1818 σε συνεργασία με τον διάσημο μηχανικό Marc Isambard Brunel, κατοχύρωσε την ευρεσιτεχνία της ασπίδας σήραγγας, η οποία συνέβαλε στην ασφαλή και γρήγορη διάνοιξη τούνελ, περιορίζοντας και τα εργατικά ατυχήματα[36].
Μια άλλη σημαντική πτυχή της βιογραφίας του, είναι η εξής. Ο Thomas Cochrane αντιμετώπισε το 1814 μία σημαντική δικαστική περιπέτεια, και χρειάσθηκε μία πολυετής προσπάθεια για να αποκαταστήσει την φήμη του. Μία ήμερα, μία αναπάντεχη είδηση εξέπληξε την κοινή γνώμη. Ο Thomas Cochrane, ένας από τους μεγαλύτερους ναυτικούς ήρωες της Βρετανίας, κατηγορείτο για απάτη στο Χρηματιστήριο. Η ιστορία έχει ως εξής. Την εποχή αυτή, εμφανίσθηκαν τρείς απατεώνες, οι οποίοι παρουσιάσθηκαν ως Γάλλοι αξιωματικοί βασιλόφρονες και έπεισαν χρηματιστές του City ότι ο Ναπολέων είχε ηττηθεί και ήταν νεκρός. Η πληροφορία αυτή θεωρήθηκε αξιόπιστη, και εκτόξευσε την τιμή του χρυσού. Μάλιστα μέλη της συμμορίας αυτής διέσχισαν τη Γέφυρα του Λονδίνου με μια κλειστή άμαξα και διένεμαν φυλλάδια που έγραφαν στα γαλλικά «Ζήτω ο Βασιλέας και οι Βουρβόνοι». Την ίδια ώρα, άλλο μέλος της σπείρας διέδωσε στο Ντόβερ ότι οι δυνάμεις του Ναπολέοντα είχαν αποδεκατιστεί από τους Κοζάκους (βέβαια το νέο αυτό δεν πρόλαβε να φθάσει στο Λονδίνο πριν αποκαλυφθεί η απάτη).
Κάποιοι κερδοσκοπήσαν από την κατάσταση αυτή σε βάρος επενδυτών, κάποιοι από τους οποίους υπέστησαν μεγάλη ζημία. Τότε έλαβε χώρα μία έρευνα η οποία απέδωσε ευθύνες και στον Thomas Cochrane. Ακολούθησε δίκη που τον καταδίκασε σε ένα χρόνο φυλάκισης. Το κοινό που λάτρευε τον μεγάλο εθνικό ήρωα, επαναστάτησε και τελικά αποφυλακίσθηκε για να αποφευχθούν επεισόδια. Η κυβέρνηση είχε θορυβηθεί και από το γεγονός ότι ο φίλος του Βουλευτής Burdett είχε σταθεί στο πλευρό του Cochrane. Μάλιστα ο Castlereagh είχε απαγορεύσει να δημοσιευθεί ο λόγος που απηύθυνε στο Κοινοβούλιο, όταν τον απέβαλαν από αυτό. Μετά από έξi μήνες ο ίδιος ο Ναπολέων, εξόριστος στην Νήσο Elba, είχε δηλώσει τα εξής όταν έμαθε την ιστορία αυτή: “Ένας τέτοιος άνδρας δεν έπρεπε να υποστεί τόσο εξευτελιστική τιμωρία”.
Μετά την αποβολή του από το Κοινοβούλιο, ακολούθησαν επαναληπτικές εκλογές για κάλυψη της κενής έδρας του, στην περιφέρεια του Westminster. Ή οργή του λαού ήταν μεγάλη για την δίωξη αυτή, που θεωρήθηκε πολιτική σκευωρία. Οι 5.000 εκλέκτορες που συγκεντρώθηκαν για την ανακήρυξη των υποψηφίων, κραύγαζαν ρυθμικά ‘Cochrane – Cochrane – για πάντα’, με αποτέλεσμα να αποσυρθούν και οι τρείς υποψήφιοι και να επανεκλεγεί ο Cochrane στις 16-7-1814, μόλις 26 ημέρες μετά από την καταδίκη του. Ο Cochrane παρέμεινε βουλευτής και αγωνιζόταν συνεχώς για πολιτικές μεταρρυθμίσεις στη Μεγάλη Βρετανία, μέχρι το 1818, οπότε και αναχώρησε στην Νότιο Αμερική.
Μετά την αποβολή του από τη Βουλή των Κοινοτήτων, του αφαιρέθηκε και ο τίτλος του ιππότη. Εν τέλει χρειάσθηκε πολλά χρόνια για να αποκαταστήσει την τιμή του. Έτσι το 1832 κέρδισε βασιλική χάρη, και του επεστράφη το αξίωμα του υποναυάρχου. Δώδεκα χρόνια αργότερα η Βασίλισσα Βικτωρία επέστρεψε στον Thomas Cochrane και τον τίτλο του ιππότη.
Η υπόθεση αυτή απασχόλησε πολλές φορές την ακαδημαϊκή έρευνα μέχρι πρόσφατα και έχουν διατυπωθεί πολλές απόψεις. Σύμφωνα με τον κοινό νου όμως, ο Thomas Cochrane, ένας διάσημος άνθρωπος με τεράστια φήμη, δεν είχε κανένα λόγο να εμπλακεί σε μία τόσο ανόητη και χονδροειδή απάτη, που θα μπορούσε να αποκαλυφθεί σε μερικές ημέρες, αν όχι ώρες. Από την άλλη, οι θρασείς αυτοί απατεώνες είχαν κάθε λόγο να επιχειρήσουν να εμπλέξουν το όνομά του. Τέλος, για πολλούς εχθρούς του Thomas Cochrane, η σκευωρία αυτή ήταν μία ευκαιρία για να τον εξουδετερώσουν πολιτικά. Το πλέον ενδιαφέρον όμως είναι ότι, η κοινή γνώμη έμεινε πιστή στον εθνικό ήρωα Thomas Cochrane. Αξίζει να σημειωθεί πως όταν του επιβλήθηκε πρόστιμο 100 λιρών, και αυτός αρνήθηκε να το καταβάλει, επιμένοντας για την αθωότητά του, ο λαός συγκέντρωσε με έρανο το ποσό πέννα προς πέννα, και το πλήρωσε στο όνομά του.
Στις 28 Νοεμβρίου 1818, ο Cochrane αποστρατεύθηκε και αποσύρθηκε οριστικά και από την πολιτική. Το ανήσυχο και περιπετειώδες πνεύμα του, αναζητούσε όμως νέες διεξόδους και νέα πεδία δράσης.
Έτσι όταν ο Χιλιανός ηγέτης Bernardo O’Higgins του ζήτησε να οργανώσει το Ναυτικό της Χιλής, αυτός δέχθηκε την αποστολή, και ταξίδευσε στο Valparaíso[37]. Στην Χιλή έλαβε την Χιλιανή υπηκοότητα στις 11 Δεκεμβρίου 1818, και διορίσθηκε αντιναύαρχος και πρώτος αρχηγός του Χιλιανού Ναυτικού[38].
Ο Cochrane, οργάνωσε το Χιλιανό Ναυτικό με πρότυπο το Βρετανικό Βασιλικό Ναυτικό, το οποίο διοικούσε από την ναυαρχίδα του στόλου, την φρεγάτα “O’ Higgins”. Έτσι, χάρη στις ενέργειές του, η Χιλή απέκτησε ένα σημαντικό πλεονέκτημα έναντι του Ισπανικού Στόλου του Ειρηνικού. Πολύ γρήγορα, ο στόλος της Χιλής απέκοψε τις επικοινωνίες των Ισπανών και κατέλαβε στις 4 Φεβρουαρίου 1820 την πόλη Valdivia[39].

Ο στόλος της Χιλής που διοικούσε ο Thomas Cochrane, πίνακας του 19ου αιώνος.
Μετά την κατάληψη της Valdivia, ο Cochrane διατάχθηκε να αποκλείσει τις ακτές του Περού, ούτως ώστε ο στρατός του Αργεντινού ηγέτη Jose de San Martin, να διαβεί με ασφάλεια την Χιλή και να ενισχύσει τις δυνάμεις του O’ Higgins[40]. Η αποστολή αυτή στέφθηκε με επιτυχία. Μάλιστα στις 5 Νοεμβρίου 1820, ο Cochrane αιχμαλώτισε την ισπανική φρεγάτα ”Esmeralda”[41].
Με την δράση του και τις ικανότητές του, ο Cochrane βοήθησε καθοριστικά τον αγώνα για την ανεξαρτησία του Περού και της Χιλής. Ο εμβληματικός ναύαρχος τιμάται διαχρονικά από την κυβέρνηση της Χιλής. Μεταξύ άλλων, αυτή έδωσε το όνομά του σε δύο θωρηκτά το 1879 και το 1913, σε δύο αντιτορπιλικά το 1962 και το 1984 και σε μία φρεγάτα το 2006. Ενώ κάθε Μάιο, αντιπρόσωποι του Χιλιανού Ναυτικού καταθέτουν στεφάνι στον τάφο του, επί του Αββαείου του Westminster.
Προς τιμή του έχει στηθεί μεγαλοπρεπές μνημείο στην Χιλή.

Μνημείο Ναυάρχου Thomas Cochrane (Βαλπαραΐσο, Χιλή).

Το νέο άγαλμα του Thomas Cochrane στο Valparaiso, δημιουργήθηκε για να σηματοδοτήσει την επέτειο των 200 ετών από την ίδρυση του κράτους της Χιλής.
Μετά τις επιχειρήσεις στη Χιλή και το Περού, ο Cochrane ανέλαβε νέα δράση στην επανάσταση της Βραζιλίας που κήρυξε ο αντιβασιλέας, πρίγκιπας Πέτρος των Braganza (και μετέπειτα αυτοκράτορας της Βραζιλίας), κατά της κεντρικής πορτογαλικής διοίκησης, στις 7 Σεπτεμβρίου 1821. Ο Cochrane ανέλαβε στις 21 Μαρτίου 1823, αρχηγός του Βραζιλιανού Αυτοκρατορικού Ναυτικού, το οποίο είχε δημιουργηθεί μετά την επανάσταση[42].
Ο στόλος της Βραζιλίας, με επικεφαλής τον Cochrane και με ναυαρχίδα τη φρεγάτα ”Pedro I“, είχε και εδώ σημαντικές επιτυχίες. Έτσι στις 4 Μαΐου 1823, απέκλεισε τις ακτές της Bahia, νίκησε το Πορτογαλικό Βασιλικό Ναυτικό και ανάγκασε τους Πορτογάλους να αποχωρήσουν από την περιοχή[43]. Στη συνέχεια, έπλευσε στην πολιτεία του Maranhão, από την οποία οι Πορτογάλοι απεχώρησαν χωρίς αντίσταση. Ο Cochrane είχε πλέον αποκτήσει τέτοιο κύρος, που και μόνο το άκουσμα του ονόματός του αρκούσε για να ρίξει το ηθικό του εχθρού. Με την έλευσή του διαδόθηκε ότι επέκειτο εισβολή ισχυρών στρατευμάτων των επαναστατημένων Βραζιλιάνων[44]. Αμέσως μετά ο Cochrane έστειλε τον πλοίαρχο John Pascoe Grenfell στο Belem, όπου και πάλι οι δυνάμεις των Πορτογάλων αποχώρησαν[45].
Χάρη στις ενέργειες του Cochrane, η Βραζιλία κατέστη ανεξάρτητο κράτος. Για τη δράση του, ο Βραζιλιάνος αυτοκράτορας Πέτρος Α’ τον τίμησε με τον τίτλο του Μαρκησίου του Maranhão το 1824[46].

Ναύτες του Πολεμικού Ναυτικού της Βραζιλίας τιμούν τον Λόρδο Dundonald, Thomas Cochrane, Στο Westminster Abbey, 1901.
Ο Cochrane, με τη λήξη της θητείας του στη Βραζιλία, επέστρεψε στις 10 Νοεμβρίου 1825 στη Μεγάλη Βρετανία. Εκεί ενημερώθηκε για την πορεία, της Ελληνικής Επανάστασης, και ξεκίνησε αλληλογραφία με τον διακεκριμένο Ελβετό Φιλέλληνα και τραπεζίτη Jean – Gabriel Eynard (1775 – 1863), με σκοπό την ενημέρωσή του για την επικρατούσα κατάσταση και τα τεκταινόμενα στην Ελλάδα[47]. Η αλληλογραφία αυτή, καθώς και η προσωπική του επαφή με μέλη των Φιλελληνικών Κομιτάτων, τον έπεισαν να αναλάβει στρατιωτικό ρόλο στην Ελλάδα.
Για τον σκοπό αυτό, ο Eynard και το Φιλελληνικό Κομιτάτο των Παρισίων, διέθεσαν στον Cochrane το μπρίκι “Σωτήρ”, με το οποίο ταξίδευσε εν τέλει στην Ελλάδα τον Φεβρουάριο του 1827, συνοδευόμενος από τον ανιψιό και γραμματέα του George Sutton Cochrane. Μάλιστα στο ταξίδι αυτό συνόδευε, και την τελευταία δόση του δεύτερου αγγλικού δανείου[48] προς την Ελλάδα.
Ο Cochrane υποστήριζε την πρόταση του άλλου μεγάλου Φιλέλληνα Frank Abney Hastings, που ήταν να αποκτήσει η Ελλάδα ένα στόλο από σύγχρονα πολεμικά πλοία, που θα ανήκαν στο κράτος. O Cochrane είχε καταλάβει ότι η κυριαρχία στην θάλασσα ήταν βασική προϋπόθεση για να επιτύχει η Ελληνική Επανάσταση. Και αυτό δεν μπορούσε να στηριχθεί στην ευκαιριακή ενοικίαση πλοίων ιδιωτών. Ειδικά όταν από το 1825 – 1826 και μετά, οι Τούρκο-αιγύπτιοι, είχαν αναπτύξει έναν ισχυρότατο στόλο, που δεν μπορούσαν να αντιμετωπίσουν τα μικρά πλοία οι τακτικές των πρώτων χρόνων της Ελληνικής Επανάστασης. Έτσι συμφωνήθηκε η κατασκευή 6 ατμοκινήτων πλοίων, στον σχεδιασμό των οποίων συνεισέφερε ο Thomas Cochrane και ο Frank Abney Hastings[49]. Με την παραλαβή του πρώτου τροχήλατου πολεμικού ατμοπλοίου “Καρτερία”, από την Ελληνική κυβέρνηση, το Ελληνικό Ναυτικό ήταν, μαζί με αυτό των ΗΠΑ, το πρώτο στον κόσμο που χρησιμοποιούσε ατμό για την κίνηση πολεμικών πλοίων[50].
Όταν έφθασε στην Ελλάδα, ο Cochrane επιχείρησε να αναπτερώσει το ηθικό των Ελλήνων. Να σημειώσουμε εδώ ότι o Cochrane ήταν ένας παγκόσμιος θρύλος, για τον οποίο η κοινή γνώμη πίστευε ότι ήταν ικανός να κάνει θαύματα. Ο ίδιος ο Ναπολέων, του είχε προσδώσει το παρατσούκλι «θαλασσόλυκος». Η φήμη του αυτή εμψύχωνε τους επαναστάτες Έλληνες και τρομοκρατούσε τους Οθωμανούς. Από το τέλος του 1826, το κεντρικό θέμα συζήτησης στην Ελλάδα ήταν εάν και πότε θα έρθει ο Cochrane. Μόλις ανακοινώθηκε η απόφασή του να αναλάβει ηγετικό ρόλο στην Ελλάδα, το επιτόκιο των Ελληνικών δανείων έπεσε κατά 15%. Ο Cochrane είχε ήδη αρχίσει να προσφέρει στην Ελλάδα.
Ενδεικτική των προθέσεών του, είναι μία εμβληματική προκήρυξη που κυκλοφόρησε ο Cochrane στις 12 Απριλίου 1827. Με αυτήν καλούσε τους Έλληνες «να αποκλείσωσι τον Ελλήσποντον και ούτω να κατορθώσωσι να απολεσθή ο Σουλτάνος υπ’ αυτών των Τούρκων, να καταστραφή αφ’εαυτής η Οθωμανική δύναμις και τότε θα κυματίζει … πάλιν επάνω εις τον Ναόν της Αγιασοφιάς η ιερά σημαία του Σταυρού».
Στην Ελλάδα, ο Cochrane ήρθε σε επαφή και ξεκίνησε διαβουλεύσεις με τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη και τον Βρετανό στρατηγό Richard Church (ο οποίος είχε αναλάβει αρχηγός του Ελληνικού Στρατού). Παράλληλα ήταν σε επαφή και με το Βρετανό ναύαρχο Rowan Hamilton. Την περίοδο αυτή, έλαβε χώρα η Γ΄ Εθνοσυνέλευση στην Τροιζήνα στις 19 Μαρτίου 1827[51]. Ο Cochrane διορίσθηκε αρχηγός του Ελληνικού Στόλου[52]. Αντικειμενικός στόχος του ήταν η συνεργασία του με τον αρχηγό του Ελληνικού Στρατού Richard Church, με σκοπό την ενίσχυση του Καραϊσκάκη που μαχόταν στο Φάληρο και το Κερατσίνι, για να λύσουν την πολιορκία της Ακρόπολης. Υπενθυμίζεται, ότι στη φάση αυτή οι Τουρκικές δυνάμεις είχαν καταλάβει όλες τις πόλεις της Στερεάς Ελλάδας, και όλες οι εστίες της Επανάστασης είχαν σβήσει. Παρέμενε υπό Ελληνικό έλεγχο μόνο η υπό πολιορκία Ακρόπολη, και στην Πελοπόννησο μόνο το Ναύπλιο και τα νησιά του Αργοσαρωνικού. Η κατάσταση αυτή, σε συνδυασμό με την κυριαρχία του Ιμπραήμ στην Πελοπόννησο, περιόριζε δραματικά τις προσπάθειες των Ελλήνων και Φιλελλήνων στην Ευρώπη να επιτύχουν μία διπλωματική στήριξη της Ελλάδος.
Ο πρώτος στρατηγικός στόχος ήταν να εκδιωχθούν οι Τούρκοι από την Αθήνα και να ενισχυθούν οι πολιορκημένοι Έλληνες στην Ακρόπολη. Στην Στερεά Ελλάδα, και ειδικά στην Αττική, οι Τούρκοι διέθεταν υπεροπλία. Παράλληλα, τους ευνοούσε η μορφολογία του εδάφους που αποτελούσε ένα ανοικτό πεδίο μάχης. Έτσι, η αποστολή αυτή, ήταν ιδιαίτερα δύσκολη, παρά το γεγονός ότι οι Έλληνες είχαν συγκεντρώσει σημαντική δύναμη, την οποία υποστήριζαν ιδιαίτερα σύγχρονα και αξιόμαχα πολεμικά πλοία του Ελληνικού πολεμικού ναυτικού (μεταξύ αυτών η φρεγάτα «Ελλάς» και το ατμόπλοιο «Καρτερία»). Πράγματι, κυρίως χάρη στη φήμη του Cochrane, είχαν συγκεντρωθεί πάνω από 10.000 μαχητές. Ο Cochrane και ο Church εισηγήθηκαν ένα σχέδιο μάχης βασισμένο στις λειτουργίες και πρακτικές τακτικού στρατού. Δυστυχώς όμως, μόνο ένα μικρό μέρος των Ελληνικών δυνάμεων είχε λάβει την κατάλληλη εκπαίδευση για κάτι τέτοιο. Τόσο στην φάση αυτή, όσο και σε πολλές άλλες, από το Πέτα, μέχρι την Κάρυστο και την Χίο, οι δυνάμεις των Ελλήνων ατάκτων μαχητών, δεν τηρούσαν τις διαταγές, τις οδηγίες εμπλοκής και την πειθαρχία που απαιτείται στον στρατό. Αποσύρονταν στις κρίσιμες στιγμές της μάχης από τις θέσεις τους, με αποτέλεσμα να εγκαταλείπονται οι Έλληνες και Φιλέλληνες του Τακτικού στρατού, να περικυκλώνονται από τον εχθρό και να αποδεκατίζονται.
Ο στρατηγός Καραϊσκάκης γνώριζε το πρόβλημα αυτό, και είχε εισηγηθεί ένα σχέδιο ανταρτοπολέμου, χωρίς σύγκρουση κατά μέτωπο, με στόχο να υποχρεωθούν οι Τούρκοι σε εθελούσια αποχώρηση. Το σχέδιο αυτό απαιτούσε όμως πολύ χρόνο, που δεν υπήρχε. Οι Έλληνες πολιορκημένοι στην Ακρόπολη είχαν εξαντληθεί και η παράδοσή τους ήταν θέμα εβδομάδων ή ημερών. Από την άλλη, αναμενόταν η Συνθήκη του Λονδίνου που θα επέβαλε κατάπαυση πυρός και εχθροπραξιών. Ήταν λοιπόν σημαντικό να κυριαρχήσουν οι Έλληνες άμεσα, τουλάχιστον στην Αττική.
Το σχέδιο που τελικά εφαρμόσθηκε, οδήγησε δυστυχώς τις Ελληνικές δυνάμεις σε μεγάλη ήττα και σε σημαντικές απώλειες, με κορυφαία εκείνη του σώματος των Φιλελλήνων και του ίδιου του Καραϊσκάκη[53].
Μετά τα διάλυση του Ελληνικού Τακτικού Στρατού στην Αττική, o Cochrane σε συνεργασία με τον Church, φρόντισε για τη διάσωση των διασκορπισμένων ανδρών. Μερίμνησε για τη συγκέντρωσή τους στο Φάληρο και τον Πειραιά, την επιβίβασή τους σε πλοία και στη συνέχεια οργάνωσε τη μεταφορά τους στη Σαλαμίνα, όπου συγκεντρώθηκε μετά από λίγο το μεγαλύτερο μέρος των Ελληνικών στρατευμάτων[54].
Παρά την ήττα των Ελληνικών δυνάμεων στην μάχη του Αναλάτου, ο Cochrane δεν σταμάτησε τη δράση του. Σχεδίασε και εκτέλεσε τόσο ο ίδιος, όσο και μονάδες του στόλου που διοικούσε, πολλές επιχειρήσεις. Τον Ιούλιο του 1827, οργάνωσε μία επιχείρηση που οδήγησε στην κατάληψη μίας σημαντικής αιγυπτιακής κορβέτας, η οποία εντάχθηκε στον Ελληνικό Στόλο με την ονομασία ‘Υδρα”[55]. Στη συνέχεια οργάνωσε μία επιχείρηση στο Ιόνιο πέλαγος, με στόχο τον τουρκοαιγιπτιακό στόλο. Εκεί είχαν συγκεντρωθεί και οι στόλοι των τριών μεγάλων δυνάμεων, υπό την διοίκηση του Βρετανού ναυάρχου Codrington. Η αποστολή τους ήταν να εφαρμόσουν την Συνθήκη του Λονδίνου, που απαιτούσε την διακοπή των εχθροπραξιών. Ο Codrington, ο οποίος είχε υπηρετήσει υπό τις διαταγές του θείου του Cochrane, ζήτησε από αυτόν να αποσυρθεί από το Ιόνιο πέλαγος και να παραμείνει στο Αιγαίο πέλαγος, για να μην προσφέρει επιχειρήματα στον Ιμπραήμ για να παραβιάζει την Συνθήκη του Λονδίνου. Εξάλλου, ο ναύαρχος Codrington γνώριζε ότι θα έθετε τέλος ο ίδιος στον τουρκοαιγυπτιακό στόλο. Με παρέμβαση του Cochrane, ο Cordington συμφώνησε να δεχθεί να παραμείνει μία μοίρα του Ελληνικού στόλου αποτελούμενη από 6 πλοία, υπό τον μεγάλο Φιλέλληνα Frank Abney Hastings. Η μοίρα αυτή είχε αποστολή να αποκλείσει την Πάτρα, και να διαλύσει τον τουρκικό στόλο στον Κορινθιακό κόλπο. Έτσι τον Σεπτέμβριο του 1827, με ναυαρχίδα την “Καρτερία”, ο Hastings εξουδετέρωσε ολόκληρο τον τουρκικό στόλο στον Κορινθιακό κόλπο, στη Nαυμαχία της Ιτέας. Παράλληλα, ο Codrington και ο Cochrane, συμφώνησαν να επιτραπεί στον Στρατηγό Church να αναλάβει επιχειρήσεις ευρείας κλίμακας στην Στερεά Ελλάδα. Οι κινήσεις αυτές ήταν κομβικής σημασίας για να υποστηριχθεί το σχέδιο απελευθέρωσης της δυτικής Στερεάς Ελλάδος. Την αποστολή αυτή υποστήριζε ο μεγάλος Φιλέλληνας Hastings, αφού είχε πλέον εξουδετερώσει τον τουρκικό στόλο της περιοχής[56]. Ο δρόμος για την απελευθέρωση της Δυτικής Στερεάς Ελλάδας, είχε ανοίξει.
Ο Cochrane όμως είχε σχεδιάσει και άλλες ιδιαίτερα τολμηρές αποστολές. Η μία ήταν ένα σχέδιο αιχμαλωσίας του ίδιου του Ιμπραήμ. Μία άλλη αφορούσε μία ναυτική εκστρατεία του Ελληνικού στόλου στην Αλεξάνδρεια με στόχο την ολική καταστροφή του αιγυπτιακού στόλου του Μοχάμετ Άλι (25 Μαΐου – 5 Ιουνίου 1827). Την παράτολμη αυτή ενέργεια είχε επιχειρήσει και ο Κωνσταντίνος Κανάρης στις 10 Αυγούστου 1825, δυστυχώς χωρίς επιτυχία.
Στην κατεύθυνση αυτή μία από τις πρώτες επιχειρήσεις που σχεδίασε ο Cochrane μετά την ανάληψη της αρχηγίας του ελληνικού στόλου, ήταν μία φιλόδοξη εκστρατεία στην Αίγυπτο, με στόχο την καταστροφή του στόλου του Μοχάμετ Άλι, που θα διέκοπτε για μήνες τον ανεφοδιασμό των στρατευμάτων στην Πελοπόννησο.

Ναύαρχος Thomas Cochrane, 10ος κόμης του Dundonald. Λιθογραφία του James Ramsay.
Μάλιστα την περίοδο αυτή στάλθηκε στην Ύδρα από την Αλεξάνδρεια, μια ανώνυμη επιστολή, γραμμένη στην ιταλική, που ενημέρωνε τους Έλληνες ότι στα τέλη Μαΐου, ότι ο τουρκικο-αιγυπτιακός στόλος ετοιμαζόταν να καταλάβει την Ύδρα. Ο Cochrane αξιοποίησε την ευκαιρία αυτή για να σχεδιάσει μια εντυπωσιακή επιχείρηση, που θα αναπτέρωνε το ηθικό των Ελλήνων. Έτσι συγκέντρωσε στις 25 Μαΐου 1827 τον ελληνικό στόλο στα Κύθηρα. Συμμετείχαν σε αυτόν η φρεγάτα Ελλάς, το ατμοκίνητο Καρτερία, το μπρίκι ‘’Σωτήρ’’, δέκα σπετσιώτικα πλοία (με κυβερνήτες τους Γεώργιο Ανδρούτσο, Θεοδόσιο Μπόταση, Αναγνώστη Κυριακό, Νικόλαο Ράπτη, Εμμανουήλ Λαζάρου, Γεώργιο Πάνου, Ιωάννη Τσούπα, Ανδρέα Σάντο, Ιωάννη Παντελή και Νικόλαο Τζοχαντάρη), δέκα υδραίικα πλοία (με κυβερνήτες τους Ανδρέα Μιαούλη, Γεώργιο Σαχτούρη, Ιωάννη Λαλεχό, Αντώνιο Ραφαλιά, Αντώνιο Κριεζή, Γεώργιο Σαχίνη, Λάζαρο Πινότση, Λ. Παναγιώτου, Θεόδωρο Γκιώνη και Γεώργιο Λαλεχό) και οκτώ πυρπολικά με κυβερνήτες τους Κωνσταντίνο Κανάρη, Γεώργιο Βουδούρη, Μ. Αναστασίου, Ανδρέα Παπαπάνο, Γ. Καμίνη, Δημήτριο Ποριώτη, Παντελή Σπύρου και Ανδρέα Μπούτη.
Η ελληνική μοίρα έφθασε την Αλεξάνδρεια χωρίς να συναντήσει καμία αντίσταση. Σύμφωνα με το σχέδιο του Cochrane, θα προχωρούσαν στο λιμάνι τα πυρπολικά, τα οποία θα επέλεγαν αιγυπτιακά πλοία στόχους. Ο Ελληνικός στόλος θα παρέμενε εκτός του λιμανιού, έτοιμος να παραλάβει τα πληρώματα των πυρπολικών. Μάλιστα ο Cochrane είχε σχεδιάσει το καμουφλάζ των πλοίων, τα οποία είχαν μετασχηματισθεί σε εμπορικά. Η φρεγάτα «Ελλάς» είχε υψώσει τη σημαία της Σαρδηνίας, και εφέρετο ως πλοίο συνοδείας και προστασίας των εμπορικών πλοίων.
Στις 4 Ιουνίου 1827 ήταν όλα έτοιμα και η επιχείρηση ξεκίνησε. Δυστυχώς, ο καπετάνιος ενός αιγυπτιακού πλοίου που περιπολούσε έξω από το λιμάνι της Αλεξάνδρειας, υποψιάσθηκε ότι επρόκειτο για ελληνικά πλοία και επιχείρησε να εισέλθει στο λιμάνι για να σημάνει συναγερμό. Στην προσπάθεια αυτή εξώκειλε σε αβαθή ύδατα στην εισόδου του λιμανιού. Δύο ελληνικά πυρπολικά υποχρεώθηκαν να στραφούν εναντίον του αντί να επιχειρήσουν κατά των αιγυπτιακών πλοίων. Κατάφεραν να το κάψουν, αλλά εξουδετερώθηκαν και τα ίδια. Το περιστατικό έγινε αμέσως αντιληπτό στην ξηρά και σήμανε γενικός συναγερμός.
Ο πολύτιμος χρόνος που χάθηκε στέρησε το στοιχείο του αιφνιδιασμού. Παράλληλα επικράτησε νηνεμία που καθήλωσε τα πυρπολικά στην είσοδο του λιμένα, ενώ ολόκληρη η ναυτική μοίρα παρέμεινε και αυτή όλη τη νύκτα έξω από το λιμάνι της Αλεξάνδρειας. Στις 5 Ιουνίου το πρωί, τα Ελληνικά πλοία αποχώρησαν με κατεύθυνση τη Ρόδο χωρίς απώλειες.
Ένα από τα βασικά προβλήματα που αντιμετώπιζε ο Cochrane, ήταν η παντελής έλλειψη πειθαρχίας των Ελλήνων ναυτικών, που δεν είχαν και αυτοί λάβει σχετική εκπαίδευση. Αυτό του στερούσε τη δυνατότητα να διοικήσει τον στόλο του όπως αυτός θεωρούσε σωστό. Ακολούθησαν τριβές και συγκρούσεις με την Ελληνική διοίκηση, και εν τέλει ο Cochrane απεχώρησε από την Ελλάδα τον Δεκέμβριο του 1827 μαζί με τον ανιψιό του και γραμματέα του, George Sutton Cochrane. Εξακολουθούσε όμως πάντα να ενδιαφέρεται για τις εξελίξεις στην Ελλάδα[57], έως το τέλος της ζωής του. Μια άλλη σημαντική συνεισφορά του, είναι ότι η δράση του συνέβαλε και εκείνη στην σύμπραξη Αγγλίας, Γαλλίας και Ρωσίας, η οποία οδήγησε στην Ναυμαχία του Ναυαρίνου στις 20 Οκτωβρίου 1827, όπου ηττήθηκε ο Τουρκοαιγυπτιακός στόλος, ανοίγοντας τον δρόμο για την διεθνή αναγνώριση της Ελληνικής Ανεξαρτησίας[58].
Το 1828, επέστρεψε προσωρινά στην Ελλάδα, με σκοπό να διαθέσει τμήμα της αμοιβής που είχε συμφωνήσει να λάβει από την Ελληνική Διοίκηση, προς μέριμνα για τους ναυτικούς αναπήρους πολέμου. Τελικά δεν κατέληξε σε συμφωνία με την Ελληνική Κυβέρνηση[59]. Η Ελληνική βιβλιογραφία συχνά αναφέρεται αρνητικά για τον μεγάλο Φιλέλληνα Thomas Cochrane. Του προσάπτει κυρίως ευθύνες για το ότι επέβαλε λάθος στρατηγική στην Μάχη των Αθηνών και τον κατηγορεί για την μεγάλη αμοιβή που έλαβε (37.000 λίρες).
Μία ψύχραιμη εξέταση των ιστορικών γεγονότων της εποχής, δίνει όμως άλλη εικόνα. Ο Cochrane ζητούσε να εκδιωχθούν οι Τούρκοι άμεσα από την Αθήνα, διότι γνώριζε ότι αναμενόταν η Συνθήκη του Λονδίνου, και ότι το Ελληνικό κράτος θα διεκδικούσε μόνο τα εδάφη που κατείχε ή στα οποία η Επανάσταση ήταν ενεργή.
Το σχέδιο της μάχης στην Αττική δεν θα ήταν λάθος εάν οι Ελληνικές δυνάμεις είχαν λειτουργήσει με πειθαρχία, σαν τακτικός στρατός.
Ο μισθός του Thomas Cochrane ήταν μεγάλος. Όμως ο ίδιος θα μπορούσε να είχε λάβει ακόμη μεγαλύτερη αμοιβή εάν είχε δεχθεί να προσφέρει αλλού τις υπηρεσίες του. Και μόνη η σύνδεση του ονόματος του Cochrane με τον αγώνα των Ελλήνων, είχε τεράστια επίπτωση στην διεθνή κοινή γνώμη της εποχής και στην ενδυνάμωση του φιλελληνικού κινήματος.
Σε κάθε περίπτωση, μόνο η αξία του πολεμικού πλοίου «Ύδρα», που αιχμαλώτισε και απέδωσε στην Ελληνική Διοίκηση, ήταν κατά πολύ υψηλότερη από την αμοιβή του.
Συμπερασματικά λοιπόν, η συνεισφορά του μεγάλου θαλασσόλυκου προς την Ελλάδα ήταν θετική.
O ανιψιός του Thomas, o George Cochrane, έγραψε ένα ιδιαίτερα ενδιαφέρον βιβλίο για την Ελλάδα και την ζωή σε αυτήν μετά ην απελευθέρωση.

COCHRANE George, «Wanderings in Greece», Λονδίνο, Henry Colburn, 1837. Πρώτη έκδοση, σε δύο (2) τόμους, περιλαμβάνει δύο (2) πτυσσόμενους χάρτες, πτυσσόμενο σχέδιο της Αθήνας και 5 λιθογραφίες πλήρους σελίδας (Συλλογή ΕΕΦ).
Στις 1 Ιουλίου 1831, ο Cochrane διαδέχθηκε τον πατέρα του ως 10ος κόμης Dundonald, ενώ στις 2 Μαΐου 1832 επανήλθε στο Βρετανικό Βασιλικό Ναυτικό, με ταυτόχρονη προαγωγή σε υποναύαρχο.
Όπως αναφέρθηκε και παραπάνω, ο Cochrane συνέχισε την παράδοση του πατέρα του, και υπήρξε ένας σημαντικός επιστήμων και εφευρέτης που προωθούσε τις νέες τεχνολογίες και πρακτικές. Επικεντρώθηκε στην ναυτιλία λόγω των εμπειριών του. Το έργο του κάλυψε όμως και άλλους τομείς, και μάλιστα με μεγάλη επιτυχία. Ο πατέρας του είχε ιδρύσει μία επιχείρηση που πραγματοποιούσε έρευνες, σχεδίαζε και παρήγαγε διάφορα υποπροϊόντα του άνθρακος, πίσσα και βερνίκια για την κατασκευή και συντήρηση πλοίων. Μάλιστα ο πατέρας του είχε κατοχυρώσει την πρώτη πατέντα για την εξόρυξη πετρελαίου και αερίου.
Το 1805 ο Cochrane κέρδισε βραβείο και 50 λίρες σε ένα διαγωνισμό του Ναυτικού για την κατασκευή ενός εξειδικευμένου και προηγμένου φαναριού με στόχο τα πλοία που συμμετείχαν σε νηοπομπές να ακολουθούν με ασφάλεια τα προπορευόμενα σκάφη. Το 1812 παρουσίασε ένα σχέδιο επίθεσης σε οχυρά λιμανιών με τον συνδυασμό βομβαρδισμών, την αποστολή εκρηκτικών πλοίων, την εκτόξευση χημικών αερίων, και στη συνέχεια την απόβαση στρατευμάτων.
Μία άλλη τεχνική που εφήρμοσε, ήταν το προπέτασμα καπνού, το οποίο διατηρήθηκε ως μυστικό όπλο μέχρι το 1914.
Το 1818 ανέλαβε, μαζί με τον διάσημο Βρετανό μηχανικό Marc Isambard Brunel, ένα έργο για την ενίσχυση της υπόγειας σήραγγας στο Blackwall που περνούσε κάτω από τον Τάμεση. Η τεχνική αυτή αξιοποιήθηκε για την κατασκευή πολλών υπογείων σηράγγων διεθνώς. Στη συνέχεια σχεδίασε ένα πρωτοποριακό πλοίο (το ‘’Rising Star’’ ή ‘’Sun’’), το οποίο έφερε ιστία, 2 μηχανές 45 ίππων, 2 τσιμινιέρες και έναν εσωτερικό τροχό. Την δεκαετία του 1830 ο Cochrane πραγματοποίησε έρευνα για τον σχεδιασμό μίας περιστροφικής μηχανής και την χρήση έλικας στα πλοία. Επίσης το 1851 ολοκλήρωσε τις μελέτες και τα σχέδια για την κίνηση ατμοπλοίων με καύσιμο την άσφαλτο (αντί για το κάρβουνο), τεχνική για την οποία κατοχύρωσε και την πατέντα. Ένα άλλο σχέδιο που αφορούσε το πολεμικό ναυτικό, έλαβε την κωδική ονομασία Mosquito Fleet, και συνδύαζε την χρήση τορπιλοβόλων και κανονιοφόρων.
Το έργο του στον τομέα της μηχανικής, έτυχε ευρείας αναγνωρίσεως. Έτσι το 1857 τιμήθηκε με τον τίτλο του επιτίμου μέλους στο Ίδρυμα Μηχανικών και Ναυπηγών της Σκωτίας. Οι εφευρέσεις του είχαν και πολιτικές εφαρμογές. Για παράδειγμα, είχε σχεδιάσει ένα σύστημα για τον φωτισμό των δρόμων και την εγκατάσταση δικτύων σωληνώσεων για την μεταφορά υγρών. Πολλές από τις ιδέες του υλοποιήθηκαν πολλές δεκαετίες μετά τον θάνατό του. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η χρήση πεπιεσμένου αέρος για την διενέργεια εκσκαφών. Ο Cochrane είχε εφεύρει τα γνωστά σε όλους σήμερα κομπρεσέρ, τα οποία χρησιμοποιήθηκαν πρώτη φορά για τη διάνοιξη της υπογείου σήραγγας κάτω από τον ποταμό Hudson στη Νέα Υόρκη[60].
Στις 23 Νοεμβρίου 1841, ο Cochrane προήχθη σε αντιναύαρχο, ενώ στις 22 Μαΐου 1847 η βασίλισσα Βικτωρία της Μεγάλης Βρετανίας, τον τίμησε με τον τίτλο του Ιππότη του Τάγματος του Λουτρού για τις στρατιωτικές και κοινωνικές του υπηρεσίες[61].

Ναύαρχος Thomas Cochrane, 10ος κόμης του Dundonald. Τέλη δεκαετίας 1850. Δαγεροτυπία αγνώστου.
Την περίοδο 1848 – 1851, τοποθετήθηκε διοικητής της Μοίρας Βορείου Αμερικής και Δυτικών Ινδιών του Βρετανικού Στόλου. Παράλληλα προήχθη στο βαθμό ναυάρχου γ’ τάξεως[62]. Στις 2 Απριλίου 1853, τοποθετήθηκε στο επιτελείο του Βρετανικού Βασιλικού Ναυτικού, ως ναύαρχος β’ τάξεως. Εν τέλει αποστρατεύθηκε ως ναύαρχος α’ τάξεως στις 8 Δεκεμβρίου 1857. Ταυτόχρονα εξελέγη επίτιμο μέλος του Ινστιτούτου Μηχανικών και Ναυπηγών της Σκωτίας[63]. Απεβίωσε στο Kensington στις 31 Οκτωβρίου 1860, σε ηλικία 85 ετών και κηδεύθηκε στο Αββαείο του Westminster[64]. Τον διαδέχθηκε ως 11ος κόμης Dundonald, ο πρωτότοκος γιος του, λοχαγός εν αποστρατεία, Thomas Barnes Cochrane (1814 – 1885)[65].
O Sir Lyon Playfair έγραψε τον επιτάφιό του στον οποίο αναφέρονται τα εξής: « Ενθάδε κείται στο 85ο έτος του ο Thomas Cochrane Δέκατος κόμης του Dundonald, του Paisley και του Ochiltree στο σώμα ευπατριδών της Σκωτίας. Μαρκήσιος του Maranhao στην Αυτοκρατορία της Βραζιλίας ΕΚΒ και ναύαρχος του στόλου, που με την εμπιστοσύνη και την ευφυΐα του, την επιστήμη του και εξαιρετική τόλμη εμπνευσμένη από ηρωική προσπάθεια του για την υπόθεση της ελευθερίας και splended τις υπηρεσίες του όσο για την ίδια του τη χώρα, την Ελλάδα, τη Βραζιλία, τη Χιλή και το Περού πέτυχε όνομα επιφανούς σε όλο τον κόσμο για το θάρρος, ο πατριωτισμός και των ηρώων. Γεννήθηκε στις 14 Δεκεμβρίου 1775. Πέθανε στις 31 Οκτωβρίου του 1860».
Η ζωή του Thomas Cochrane ενέπνευσε σειρά λογοτεχνικών έργων. Για πρώτη φορά εμφανίζεται το 1897 σε ένα μυθιστόρημα του G. A. Henty, με τίτλο «Με τον Ατρόμητο» (With Cochrane the Dauntles). Ακόμη ο Cochrane πρωταγωνιστεί στο μυθιστόρημα “Ο Κύριος της Θάλασσας” (αρχικά ‘’Ο Αντιπλοίαρχος’’ ) του Showell Styles. Επίσης είναι ένας από τους κύριους χαρακτήρες του μυθιστορήματος ‘’Sharpe’s Devil’’ του Bernard Cornwell, που παρουσιάζει την επίθεση του Cochrane στο λιμάνι της Χιλής, Valdivia. Ένα ακόμη μυθιστόρημα αναφέρεται στον Cochrane και τις επαναστάσεις της Νότιας Αμερικής. Είναι το Manuela του Gregory Kauffman. Ένα άλλο μυθιστόρημα το «Flashman and the Seawolf», του Robert Brightwell, βασίζεται στην ζωή του Cochrane. Το 1967 ο Pablo Neruda εκδίδει μία συλλογή με ποιήματα με τίτλο “Λόρδος Cochrane de Chile”, εμπνευσμένη από την συνεισφορά του στον αγώνα για την απελευθέρωση της Χιλής. Η ζωή του Cochrane ενέπνευσε και μια σειρά από φανταστικές ναυτικές ιστορίες. Μία από αυτές ήταν του Frederick Marryat. Τον 20ο αιώνα, δύο μυθιστορήματα, των CS Forester (με πρωταγωνιστή τον Horatio Hornblower) και του Patrick O’Brian (με πρωταγωνιστή τον Jack Aubrey στη σειρά μυθιστορημάτων Aubrey-Maturin), είχαν ως βασικό σκελετό την δράση του μεγάλου θαλασσόλυκου.
Τέλος, η εμβληματική ταινία του 2003, ‘’Master and Commander’’, με πρωταγωνιστή τον Russell Crowe, στηρίζεται στον θρύλο του μεγάλου ναυάρχου Thomas Cochrane (βασισμένο στα μυθιστορήματα των Patrick O’Brian – Maturin).

Το βιβλίο με τίτλο «Cochrane: ο πραγματικός Master and Commander» του David Cordingly.
Για τη συνεισφορά του στον αγώνα της Ελλάδας, κεντρική οδός των Αθηνών έλαβε το όνομά του.
Η ΕΕΦ τιμά τη μνήμη του μεγάλου ναυάρχου Thomas Cochrane, 10ου κόμη του Dundonald, ο οποίος πέραν από εμβληματική φυσιογνωμία του Φιλελληνισμού, στήριξε πολλούς λαούς οι οποίοι αγωνίζονταν για την ελευθερία τους, ενώ ταυτόχρονα αναδείχθηκε καινοτόμος της ναυτικής τεχνολογίας και της επιστήμης.

Προτομή του Thomas Cochrane στο Culross, όπου ζούσε η οικογένειά του.
Παραπομπές
[1] Chaloner, William H., “People And Industries” , εκδ. Routledge, Λονδίνο, 1963, σελ. 55-56.
[2] Moore, James Carrick, ”Life of sir John Moore”, εκδ. John Murray, Λονδίνο, 1833, β’ τόμος.
[3] “Cochrane, Archibald”, εκδ. περ. “The Gentleman’s Magazine”, Λονδίνο, Ιούλιος 1831.
[4] Heathcote, Tony, ”The British Admirals of the Fleet 1734 – 1995”, εκδ. Pen & Sword, Λονδίνο, 2002.
[5], Cordingly, David, ”Cochrane The Dauntless: The Life and Adventures of Thomas Cochrane“, εκδ. Bloomsbury Publishing, Νέα Υόρκη, 2007.
[6] Gardiner, Robert, ”The First Frigates”, εκδ. Conway Maritime Press, Λονδίνο,1992
[7] Cochrane, Thomas, 10ος κόμης του Dundonald, ”The Autobiography of a Seaman”, εκδ. Lyons Press, Νέα Υόρκη, 2000.
[8] Cochrane, Iain, 14ος κόμης του Dundonald, Cochrane, Alexander ”The Fighting Cochranes: A Scottish Clan over six hundred years of naval and military history”, εκδ. Quiller Press, Λονδίνο, 1983.
[9] Harvey, Robert ”Cochrane: The Life and Exploits of a Fighting Captain”, εκδ. Carroll & Graf, Νέα Υόρκη, 2000.
[10] Chisholm, Hugh, “Keith, George Keith Elphinstone, Viscount”, εκδ. Cambridge University Press, Λονδίνο, 1911, 15ος τόμος “Encyclopædia Britannica”, σελ. 716.
[11] Laughton, J. K., “Beaver, Philip (1766-1813)”, εκδ. Oxford University Press, Λονδίνο, 2008.
[12] Cordingly, David, “Cochrane The Dauntless: The Life and Adventures of Thomas Cochrane“, εκδ. Bloomsbury Publishing, Νέα Υόρκη, 2007.
[13] Brenton, Edward Pelham, “Life and Correspondence of John, Earl of St Vincent, G. C. B., Admiral of the Fleet”, εκδ. Henry Colburn, Λονδίνο, 1838, β’ τόμος, σελ. 81.
[14] Cochrane, Thomas, 10ος κόμης του Dundonald, ”The Autobiography of a Seaman”, εκδ. Lyons Press, Νέα Υόρκη, 2000.
[15] Adkins, Roy, Adkins, Lesley, ”The War for all the Oceans: From Nelson at the Nile to Napoleon at Waterloo”, εκδ. Abacus, Λονδίνο, 2007.
[16] McGilchrist, John, ”The Life and Daring Exploits of Lord Dundonald”, εκδ. James Blackwood, Λονδίνο, 1861.
[17] Thomas, Donald, ”Cochrane: Britannia’s Sea Wolf”, εκδ. Cassell Military Paperbacks, Λονδίνο, 2001.
[18] Cochrane, Iain, 14ος κόμης του Dundonald, Cochrane, Alexander, ”The Fighting Cochranes: A Scottish Clan over six hundred years of naval and military history”, εκδ. Quiller Press, Λονδίνο, 1983.
[19] Εφ. “The London Gazette”, Λονδίνο, 8 Ιανουαρίου 1801, φύλλο 15393.
[20] Βλ. στο ίδιο.
[21] Vale, Brian, ”The Audacious Admiral Cochrane”, εκδ. Conway Maritime Press, Λονδίνο, 2004.
[22] Grimble, Ian, “The Sea Wolf: The Life of Admiral Cochrane“, εκδ. Birlinn, Εδιμβούργο, 2000.
[23] Βλ. στο ίδιο.
[24] Lloyd, Christopher, ”Lord Cochrane. Seaman, Radical, Liberator. – A Life of Thomas Lord Cochrane 10th Earl of Dundonald. 1775–1860”, εκδ. Owl Books, Λονδίνο, 1998.
[25] James, William, ”The Naval History of Great Britain, from the Declaration of War by France in 1793, to the Accession of George IV”, εκδ. R. Bentley, Λονδίνο, 1837.
[26] Cordingly, David, ”Cochrane The Dauntless: The Life and Adventures of Thomas Cochrane“, εκδ. Bloomsbury Publishing, Νέα Υόρκη, 2007.
[27] Winfield, Rif, “British Warships in the Age of Sail 1793–1817”, εκδ. Seaforth Publishing, Barnsley, 2014.
[28] Cochrane, Thomas, 10ος κόμης του Dundonald, ”The Autobiography of a Seaman”, εκδ. Lyons Press, Νέα Υόρκη, 2000.
[29] Lloyd, Christopher, ”Lord Cochrane. Seaman, Radical, Liberator. – A Life of Thomas Lord Cochrane 10th Earl of Dundonald. 1775–1860”, εκδ. Owl Books, Λονδίνο, 1998.
[30], Cordingly, David, ”Cochrane The Dauntless: The Life and Adventures of Thomas Cochrane “, εκδ. Bloomsbury Publishing, Νέα Υόρκη, 2007.
[31] Chandler, David G., ,”The Campaigns of Napoleon”, εκδ. Macmillan, Νέα Υόρκη, 1966.
[32] Reay, Justin, «A Place of Considerable Importance: Lord Cochrane at the Siege of Rosas 1808», εκδ. περ. “The Mariner’s Mirror”, Λονδίνο, Νοέμβριος 2009.
[33] Tracy, Nicholas, ”Who’s Who in Nelson’s Navy; 200 Naval Heroes“, εκδ. Chatham Publishing, Λονδίνο, 1998.
[34], Cordingly, David, ”Cochrane The Dauntless: The Life and Adventures of Thomas Cochrane“, εκδ. Bloomsbury Publishing, Νέα Υόρκη, 2007.
[35] Cochrane, Iain, 14ος κόμης του Dundonald, Cochrane, Alexander, ”The Fighting Cochranes: A Scottish Clan over six hundred years of naval and military history”, εκδ. Quiller Press, Λονδίνο, 1983.
[36] Kentley, Eric, Hulse, Robert, Elton, Julia, “The Brunel’s Tunel”, εκδ. Institution of Civil Engineers, Λονδίνο, 2006.
[37] Vale, Brian, “Cochrane in the Pacific: Fortune and Freedom in Spanish America”, εκδ. I.B.Tauris, Νέα Υόρκη, 2008.
[38] Βλ. στο ίδιο.
[39] Contreras, Gonzalo, ”Lord Cochrane bajo la bandera de Chile”, εκδ. Editorial Zig-Zag, Santiago, 1993.
[40] Lynch, John, “San Martín: Argentine Soldier, American Hero”, εκδ. Yale University Press, New Haven, 2009.
[41] Pérez Turrado, Gaspar, “Las Marinas realista y Patriota en la independencia de Chile y Perú”, εκδ. Ministerio de Defensa, Μαδρίτη, 1996.
[42] Macaulay, Neill, ”Dom Pedro: The Struggle for Liberty in Brazil and Portugal, 1798–1834”, εκδ. Duke University Press, Durham, 1986.
[43] Cochrane, Thomas, 10ος κόμης του Dundonald, ”Narrative of Services in the Liberation of Chile, Peru, and Brazil from Spanish and Portuguese Domination”, εκδ. James Ridgway, Λονδίνο, 1859.
[44] Βλ. στο ίδιο.
[45] Vale, Brian, “Independence or Death! British Sailors and Brazilian Independence”, Λονδίνο, εκδ. I B Tauris, 2000.
[46] St Clair, William, ”That Greece Might Still be Free: The Philhellenes in the War of Independence”, εκδ. Open Book, Λονδίνο, 2008, σελ. 305.
[47] Θεμελή – Κατηφόρη, Δέσποινα, “Το γαλλικό ενδιαφέρον για την Ελλάδα στην περίοδο του Καποδίστρια 1828-1831”, εκδ. Επικαιρότητα, Αθήνα, 1985.
[48] Τρικούπης, Σπυρίδων, ”Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως”, εκδ. Βουλή των Ελλήνων, Αθήνα, 2007, δ’ τόμος, σελ.118.
[49] Παπασωτηρίου, Χαράλαμπος, ”Ο αγώνας για την ελληνική ανεξαρτησία. Πολιτική και στρατηγική των Ελλήνων και της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας 1821-1832”, εκδ. Ι. Σιδέρης, Αθήνα, 1996, σελ.184.
[50] Βλ. στο ίδιο.
[51] ”Τα αρχεία της Ελληνικής Παλιγγενεσίας”, εκδ. Βιβλιοθήκη της Βουλής των Ελλήνων, Αθήνα, 1971, γ’ τόμος, σελ. 421.
[52] “Αρχεία της Ελληνικής Παλιγγενεσίας”, εκδ. Βιβλιοθήκη της Βουλής των Ελλήνων, Αθήνα, 1971, γ’ τόμος, σελ. 410.
[53] Κουτσονίκας, Λάμπρος, “Γενική ιστορία της ελληνικής επαναστάσεως”, εκδ. Δ. Καρακατζάνη, Αθήνα, 1863, δ’ τόμος, σελ. 331.
[54] Χρυσανθόπουλος, Φώτιος (Φωτάκος), “Βίοι Πελοποννησίων ανδρών και των εξώθεν εις την
Πελοπόννησον ελθόντων κληρικών, στρατιωτικών και πολιτικών των αγωνισαμένων τον αγώνα της επαναστάσεως”, εκδ. Π. Δ. Σακελλαρίου, Αθήνα, 1888, σελ. 260.
[55] Cochrane, George, ”Wanderings in Greece”, εκδ. Henry Colburn, Λονδίνο, 1837, α’ τόμος, σελ. 106.
[56] Συλλογικό, “Ιστορία του Ελληνικού Έθνους“, εκδ. Εκδοτική Αθηνών, Αθήνα, 2000, 12ος τόμος, σελ. 466.
[57]Cordingly, David, ”Cochrane The Dauntless: The Life and Adventures of Thomas Cochrane “, εκδ. Bloomsbury Publishing, Νέα Υόρκη, 2007.
[58] Gallant, Thomas, “The Edinburgh history of the Greeks, 1768 to 1913: the long nineteenth century”, εκδ. Edinburgh University Press, Εδιμβούργο, 2015.
[59] Anderson, R. C., ”Naval wars in the Levant, 1559-1853”, εκδ. Princeton University Press, Princeton, 1952, σελ. 534.
[60] Cordingly, David, ”Cochrane The Dauntless: The Life and Adventures of Thomas Cochrane “, εκδ. Bloomsbury Publishing, Νέα Υόρκη, 2007.
[61] Cochrane, Iain, 14ος κόμης του Dundonald, Cochrane, Alexander, ”The Fighting Cochranes: A Scottish Clan over six hundred years of naval and military history”, εκδ. Quiller Press, Λονδίνο, 1983.
[62] Cochrane, Thomas, 10ος κόμης του Dundonald, “The Autobiography of a Seaman”, εκδ. Lyons Press, Νέα Υόρκη, 2000.
[63] Lloyd, Christopher, ”Lord Cochrane. Seaman, Radical, Liberator. – A Life of Thomas Lord Cochrane 10th Earl of Dundonald. 1775–1860”, εκδ. Owl Books, Λονδίνο, 1998.
[64] Cochrane, Iain, 14ος κόμης του Dundonald, Cochrane, Alexander, ”The Fighting Cochranes: A Scottish Clan over six hundred years of naval and military history”, εκδ. Quiller Press, Λονδίνο, 1983.
[65] Βλ. στο ίδιο.
Βιβλιογραφία – Πηγές
- Chaloner, William H., “People And Industries“, εκδ. Routledge, Λονδίνο, 1963
- Moore, James Carrick, “Life of sir John Moore”, εκδ. John Murray, Λονδίνο, 1833, β’ τόμος.
- “Cochrane, Archibald”, εκδ. περ. “The Gentleman’s Magazine”, Λονδίνο, Ιούλιος 1831.
- Heathcote, Tony, “The British Admirals of the Fleet 1734 – 1995”, εκδ. Pen & Sword, Λονδίνο, 2002.
- Cordingly, David, ”Cochrane The Dauntless: The Life and Adventures of Thomas Cochrane “, εκδ. Bloomsbury Publishing, Νέα Υόρκη, 2007.
- Gardiner, Robert, ”The First Frigates”, εκδ. Conway Maritime Press, Λονδίνο,1992
- Cochrane, Thomas, 10ος κόμης του Dundonald, “The Autobiography of a Seaman”, εκδ. Lyons Press, Νέα Υόρκη, 2000.
- Cochrane, Iain, 14ος κόμης του Dundonald, Cochrane, Alexander, “The Fighting Cochranes: A Scottish Clan over six hundred years of naval and military history”, εκδ. Quiller Press, Λονδίνο, 1983.
- Harvey, Robert, “Cochrane: The Life and Exploits of a Fighting Captain”, εκδ. Carroll & Graf, Νέα Υόρκη, 2000.
- Chisholm, Hugh, “Keith, George Keith Elphinstone, Viscount“, εκδ. Cambridge University Press, Λονδίνο, 1911, 15ος τόμος “Encyclopædia Britannica“.
- Laughton, J. K., “Beaver, Philip (1766-1813)”, εκδ. Oxford University Press, Λονδίνο, 2008.
- Brenton, Edward Pelham, “Life and Correspondence of John, Earl of St Vincent, G. C. B., Admiral of the Fleet“, εκδ. Henry Colburn, Λονδίνο, 1838, β’ τόμος, σελ.81.
- Adkins, Roy, Adkins, Lesley, “The War for all the Oceans: From Nelson at the Nile to Napoleon at Waterloo”, εκδ. Abacus, Λονδίνο, 2007.
- McGilchrist, John, “The Life and Daring Exploits of Lord Dundonald”, εκδ. James Blackwood, Λονδίνο, 1861.
- Thomas, Donald, “Cochrane: Britannia’s Sea Wolf”, εκδ. Cassell Military Paperbacks, Λονδίνο, 2001.
- Εφ. “The London Gazette”, Λονδίνο, 8 Ιανουαρίου 1801, φύλλο 15393.
- Vale, Brian, “The Audacious Admiral Cochrane”, εκδ. Conway Maritime Press, Λονδίνο, 2004.
- Lloyd, Christopher, “Lord Cochrane. Seaman, Radical, Liberator. – A Life of Thomas Lord Cochrane 10th Earl of Dundonald. 1775–1860”, εκδ. Owl Books, Λονδίνο, 1998.
- “Τα αρχεία της Ελληνικής Παλιγγενεσίας”, εκδ. Βιβλιοθήκη της Βουλής των Ελλήνων, Αθήνα, 1971, γ’ τόμος.
- Κουτσονίκας, Λάμπρος, “Γενική ιστορία της ελληνικής επαναστάσεως”, εκδ. Δ. Καρακατζάνη, Αθήνα, 1863, δ’ τόμος.
- Χρυσανθόπουλος, Φώτιος (Φωτάκος), “Βίοι Πελοποννησίων ανδρών και των εξώθεν εις την Πελοπόννησον ελθόντων κληρικών, στρατιωτικών και πολιτικών των αγωνισαμένων τον αγώνα της επαναστάσεως”, εκδ. Π. Δ. Σακελλαρίου, Αθήνα, 1888.
- Συλλογικό, “Ιστορία του Ελληνικού Έθνους “, εκδ. Εκδοτική Αθηνών, Αθήνα, 2000, 12ος τόμος.
- Cochrane, George, “Wanderings in Greece”, εκδ. Henry Colburn, Λονδίνο, 1837, α’ τόμος.
- Gallant, Thomas, “The Edinburgh history of the Greeks, 1768 to 1913: the long nineteenth century”, εκδ. Edinburgh University Press, Εδιμβούργο, 2015.
- St Clair, William, “That Greece Might Still be Free: The Philhellenes in the War of Independence”, εκδ. Open Book, Λονδίνο, 2008.
- Παπασωτηρίου, Χαράλαμπος, “Ο αγώνας για την ελληνική ανεξαρτησία. Πολιτική και στρατηγική των Ελλήνων και της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας 1821-1832”, εκδ. Ι. Σιδέρης, Αθήνα, 1996.
- Τρικούπης, Σπυρίδων, “Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως”, εκδ. Βουλή των Ελλήνων, Αθήνα, 2007, δ’ τόμος.
- Θεμελή – Κατηφόρη, Δέσποινα, “Το γαλλικό ενδιαφέρον για την Ελλάδα στην περίοδο του Καποδίστρια 1828-1831”, εκδ. Επικαιρότητα, Αθήνα, 1985.
- Vale, Brian, “Independence or Death! British Sailors and Brazilian Independence”, Λονδίνο, εκδ. I B Tauris, 2000.
- Cochrane, Thomas, 10ος κόμης του Dundonald, “Narrative of Services in the Liberation of Chile, Peru, and Brazil from Spanish and Portuguese Domination”, εκδ. James Ridgway, Λονδίνο, 1859.
- Macaulay, Neill, “Dom Pedro: The Struggle for Liberty in Brazil and Portugal, 1798–1834”, εκδ. Duke University Press, Durham, 1986.
- Kentley, Eric, Hulse, Robert, Elton, Julia, “The Brunel’s Tunel”, εκδ. Institution of Civil Engineers, Λονδίνο, 2006.
- Vale, Brian, “Cochrane in the Pacific: Fortune and Freedom in Spanish America.”, εκδ. Νέα Υόρκη, 2008.
- Contreras, Gonzalo, “Lord Cochrane bajo la bandera de Chile”, εκδ. Editorial Zig-Zag, Santiago, 1993.
- Lynch, John, “San Martín: Argentine Soldier, American Hero”, εκδ. Yale University Press, New Haven, 2009.
- Pérez Turrado, Gaspar, “Las Marinas realista y Patriota en la independencia de Chile y Perú”, εκδ. Ministerio de Defensa, Μαδρίτη, 1996.
- Anderson, R. C., “Naval wars in the Levant, 1559-1853”, εκδ. Princeton University Press, Princeton, 1952.